"Polska walcząca" nie tylko podczas II wojny światowej : Bogdana Nawroczyńskiego bilans walki o państwowość, ziemie i język : na podstawie opracowania Nasza walka o szkołę polską 1901-1917

Niniejszy tekst jest analizą fenomenu walki wyzwoleńczej Polaków na przełomie XIX i XX wieku z perspektywy pedagogicznej na podstawie nieco zapomnianego dzieła Bogdana Nawroczyńskiego Nasza walka o szkołę polską 1901-1917. Mówiąc o walce wyzwoleńczej można wyróżnić znaczenie bardziej powszechne, związane z wykorzystaniem środków militarnych, oraz mniej oczywiste - związane z pracą u podstaw. Drugie znaczenie jest szczególnie interesujące, gdyż czołową rolę odgrywa w nim edukacja. Organizacja szkolnictwa tajnego i jawnego w tym okresie nie służyła jedynie zdobywaniu wiedzy, ale także wykorzystaniu jej w celu odbudowy państwowości. Omawiane opracowanie jest istotne również z punktu widzenia współczesności charakteryzującej się nowymi problemami i formami konfliktu.

The following text is an analysis of the struggle for the independence of the Polish nation between the 19th and 20th centuries. This analysis takes an educational perspective and is based on a largely forgotten work of Bogdan Nawroczyński, Nasza walka o szkołę polską 1901-1917. When speaking about the freedom struggle one can distinguish between a more common meaning connected with military conflict, and a less common meaning connected with organic, cultural-based work. The second meaning is especially interesting due to the important role played by education therein. The organization of secret and official schooling in that period not only served to promote the spread of knowledge, but was also used for the rebuilding of the state. Nawroczyński's piece is also important from the point of view of contemporary problems and conflicts.