The purpose of this paper is to present the impact of social determinants on the political system of Israel. Society have a big influence on the political system, political parties and the institutions of that country. Chapters of this paper describe the rules of constitutional laws and the political institutions of Israel, the social divisions that occur in this country and the impact of these divisions in the Israeli party system.On 13yh May in the night, the state of Israel was officially proclaimed. The establishment of this country was considered highly controversial and strongly contested on the international arena. It has become a cause of the Middle East conflict to began. Jews from around the world, after the painful experience of World War II, gained their own state. Israel is surrounded by hostile countries. For this reason, domestic policy and foreign policy of Israel, are aimed at ensuring the security of its citizens and the maintenance of state sovereignty.Probably the most typical source of influence on constitutional principles and laws in Israel is the religious aspect of Judaism. This religion, and its orthodox adherents are a significant force in Israeli society.The strong position of prime minister, expressed through its extensive powers, balance strongly differentiated by many number of political parties parliament- the Knesset. The requirement to make quick decisions, binding on all parties of social conflicts, was included in the powers of government. Governments in Israel are characterized by a specific reverence of tradition, both Jewish religion and the law arising from previous centuries.Israeli society is a society, characterized by highly variable and dynamic social structure. Social conditions are the basis for the formation of a political parties. Relations between political parties and society are the basis for the existence for first mentioned. Voters vote in the election and identifies with their political program.The strong influence of different social groups has resulted in large number and variety of political parties in the Israeli party system.Israel is a country of different groups of Arab, secular Jews, Orthodox, Ashkenazi and Sephardim. These groups have developed a relatively stable systems of polarization. Political parties, especially those based on religious electorate, have a significant influence on national policy.The current political system of Israel, especially the party system, is the result of the work described in this socio - political divisions. Their importance and strength is a basic tip to understand the competition between social groups in that country.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wpływu uwarunkowań społecznych na system polityczny państwa Izrael. Uwarunkowanie społeczne, a przede wszystkim linie podziałów społecznych, mają znaczący wpływ na kształt systemu prawnego, partii politycznych oraz organów tego państwa. Poszczególne rozdziały pracy opisują zasady konstytucyjne oraz system organów państwa Izrael, podziały społeczne występujące w tym kraju oraz wpływ tychże podziałów na system partyjny Izraela. 13 maja w nocy odbyło się uroczyste proklamowanie państwa Izrael w Tel Awiwie. Powstanie tego kraju było uznawane za bardzo kontrowersyjne i mocno podważane na arenie międzynarodowej. Stało się ono przyczyną wybuchu konfliktu bliskowschodniego. Żydzi z całego świata, po dotkliwych doświadczeniach II wojny światowej, uzyskali własne państwo, które otoczone jest wrogo nastawionymi do niego krajami. Z tego powodu polityka wewnętrzna oraz stosunki zagraniczne Izraela, są ukierunkowane na zapewnienie bezpieczeństwa swoim obywatelom oraz utrzymanie suwerenności państwa.W państwie Izrael na zasady konstytucyjne, a więc na cały porządek prawny mają wpływ trzy aspekty historyczne. Pierwszym z nich jest pozostałość prawna po nieistniejącym od 1923 roku Imperium Osmańskim. Po przejęciu odpowiedzialności za to terytorium po I wojnie światowej przez Brytyjczyków, ich porządek prawny zaczął odciskać swój ślad w tradycji i prawodawstwie izraelskim. Ostatnim wymienianym, lecz prawdopodobnie najbardziej charakterystycznym źródłem wpływu na zasady konstytucyjne i prawodawstwo w Izraelu jest aspekt religii judaistycznej. Religia ta, oraz jej ortodoksyjni wyznawcy są znaczącą siłą w społeczeństwie izraelskim. Organy państwowe w Izraelu i ich wzajemne relacje są wynikiem sytuacji wewnętrznej jak i stałego zagrożenia ze strony państw sąsiednich. Silna pozycja premiera, wyrażona poprzez jego szerokie kompetencje, równoważą mocno zróżnicowany pod względem partyjnym parlament- Kneset. Wymóg szybkiego podejmowania decyzji, obowiązujących wszystkie strony konfliktów społecznych, został ujęty w uprawnieniach rządu. Organy państwowe w Izraelu charakteryzują się specyficznym uszanowaniem tradycji, zarówno religii judaistycznej jak i wynikającej z porządku prawnego poprzednich wieków.Społeczeństwo izraelskie jest społeczeństwem bardzo zróżnicowanym, charakteryzujące się niezwykle zmienną i dynamiczną strukturą społeczną. Uwarunkowania społeczne są podstawą powstawania partii politycznej. Relacje pomiędzy partiami politycznymi a społeczeństwem są podstawą istnienia tych pierwszych. Elektorat oddaje na nie swój głos w wyborach i identyfikuje się z ich programem politycznym. Silne oddziaływanie poszczególnych grup społecznych spowodowało powstanie dużej ilości i różnorodności partii politycznych w systemie partyjnym Izraela. Dzięki żyjącym w jednym państwie różnym grupom arabskim, świeckim, ortodoksyjnym, aszkenazyjskim, czy sefardyjskim, wykształciły się stosunkowo stabilne układy polaryzacji, dzięki którym w ramach jednego systemu partyjnego, narzędziami realizacji interesów stały się organizacje partyjne, realizujące swoje cele na poziomie parlamentarnym. Partie polityczne, przede wszystkim te, oparte na elektoracie religijnym, mają znaczący wpływ na kształt polityki krajowej.Obecny system polityczny Izraela, a przede wszystkim system partyjny, powstał w wyniku opisanych w niniejszej pracy podziałów społeczno – politycznych. Ich doniosłość i siła doprowadziła do wykształcenia zaciętej rywalizacji pomiędzy grupami społecznymi tego kraju.
