Tematem mojej pracy magisterskiej jest twórczość poetycka ks. Jerzego Szymika. Zjawisko poezji kapłańskiej stało się znaczące i mimo wielu zastrzeżeń krytyków literackich, wpisało się na stałe do rozważań o poezji duchownych. Poezja ułatwia spotkanie między ludźmi, pozwala wyrażać to, co niewyrażalne, przybliża więc w jakimś stopniu również do Boga. Kapłan z kolei to ktoś, kto jest nieustannie zawieszony między zwykłością a niezwykłością, między duchem i ciałem, sferą sacrum i profanum, wreszcie, a może przede wszystkim, między Bogiem a człowiekiem. Poezja kapłańska podejmuje różne zagadnienia, podmiot liryczny rozmyśla nad światem oraz jego moralnym porządkiem. Ponadto prezentuje przemyślenia i skłania czytelnika do refleksji nad swym postępowaniem, życiem. Poezji księdza Szymika nie można analizować jako takiej, w której podmiot mówiący bądź bohater liryczny zawsze występuje w roli kapłana. Biorąc jednak pod uwagę odcienie biografizmu bądź autotematyzmu, można świadomie utożsamić rolę kapłana i poety, a więc „ja mówiącego” z „ja” poety. Symbole wiary obecne są we wszystkich utworach Księdza i wypływają z codziennych doświadczeń.W twórczość księdza Jerzego Szymika wpisane są: dialog i spotkanie z czytelnikiem. Szymik zwraca uwagę na wartości, o których ludzie zapominają. Będąc poetą i teologiem Szymik stara się wyjaśniać oraz nazywać świat. Jego poezja posiada specyficzny odcień autotematyzmu, będącego odzwierciedleniem świadectwa wiary. Szymik uważa, że jeśli ma istnieć jedność między wiarą i kulturą, teologią i literaturą – to jej główny nerw musi przebiegać przez słowo. Służba Słowu jest najważniejszą cechą poezji Szymika.Podróże – to także często pojawiający się motyw w jego poezji. Poezja Szymika skłania nas do refleksji nad duchowym wymiarem naszej egzystencji. W swych wierszach opisuje codzienne życie, chwile radości i smutku. Wiara, nadzieja, miłość, zachwyt, afirmacja życia, radość to częste motywy, występujące w wierszach Szymika. Ale mamy do czynienia i z tę „ciemną stroną” życia, w której na plan pierwszy wysuwają się rozpacz, tęsknota, cierpienie, śmierć. Tak to już jest w życiu, iż chwile radości przeplatają się z chwilami smutku. Dlatego Szymik w wielu wierszach pisze o nadziei. Tylko ona pomaga „udźwignąć” życie i pokonać wszelkie trudności. Bez nadziei człowiek zagubił by własny sens istnienia. Wcielenie – ks. Szymik widzi w nim siebie, swoich bliskich i rodzinny Śląsk. Jako poeta – teolog zauważa też przestrzeń współczesnej kultury. To jeden z wyraźnych motywów jego twórczości rejestrujący jakość ducha współczesnego człowieka.W swej liryce nie zapomina też o Matce Boskiej. Oddaje Jej cześć i wychwala Ją poprzez pieśni, litanie.Ksiądz Jerzy Szymik nie ukrywa swoich literackich fascynacji oraz mistrzów, których działalność wywarła fundamentalny wpływ na jego twórczość. Do najważniejszych należą: Czesław Miłosza, Zbigniew Herbert, Adam Zagajewski. Doszukując się z kolei powinowactwa z poezją pisaną przez polskich księży – poetów przywołać trzeba: Jana Twardowskiego, Karola Wojtyłę, Janusza Stanisława Pasierba czy Wacława Oszajcę. Ks. Jerzy Szymik, obok dorobku tych poetów, zajmuje jednak osobne miejsce. Podstawowym doświadczeniem w jego twórczości jest przeżywanie swojej wiary. To z ufności Bogu wynika tematyczny krąg jego twórczości. Notuje stan ducha żyjących na przełomie XX i XXI wieku ludzi – od ludzkiej nadziei po wszelkiego rodzaju nihilizm. Wymiar wiary i system wartości w twórczości Szymika przybliża go do literatury klasycznej, a więc takiej, która dostrzega harmonijny układ świata.
The subject of my thesis is the poetical writing of the priest Jerzy Szymik. The appearance of the priest poetry has become significant and besides many qualifications of the literary critics it has been written constantly to the thinking of the priest poetry.Poetry simplifies the meeting among people, allows express what is inexplicable, approximates also in a certain meaning to God. Priest is somebody who is endlessly present between something usual and unusual, between the soul and the flesh, the saint and the in saint sphere, finally or primarily, between God and the human.The priest poetry undertakes different issues, the lyrical subject muses of the world and its moral order. Moreover that kind of poetry represents reflections and induces the reader to reflect over proceedings and life. The poetry of the priest Szymik could not be analyzed like that one, in which the subject speaking or the lyrical hero is always found in a soil of the priest. Taking into the consideration the shades of the biographies or automatic subject, we can consciously identify the role of the priest and the poetry, and rally “I saying” with “I” the poetry. The symbols of the faith are present in every work of the priest and they are springing from everyday experience. In the work of the priest Jerzy Szymik are written down” the dialogue and the meeting with the reader. Szymik is paying attention to the values that people forget. Being the poetry ant the theologian Szymik tries to explain and name the world. His poetry has a peculiar shade of the automatic subject, which reflects the certificate of the faith.Szymik considers that if there should be the unity between the faith and the culture, theology and the literature – in that case his main point should run through the word. The service for word is the most important feature of the Szymik’s poetry.The poetry of Szymik provokes reflection of the spiritual dimension of our existence. In his poems he describes everyday life, the moments of the happiness and the sadness. The faith, the hope, the love, the admiration, the affirmation of the life, the joy ate the moste common motives, they appear in the poems of Szymik. But we also have to deal with the dark side of the life, in which to the foreground is coming out the despair, the longing, the suffering and the death. Its like in life the moments of happiness are crossing with the moments of sadness. For that reason Szymik in many poems writes about the hope. Only that could help to manage with the life and to deal with problems. Without hope the human would lose his sense of existence.Incarnation – priest Szymik seems in it himself, his relatives and his Silesia region. As the poetry – theologian he notices the dimension of the contemporary culture. It is one of the most distinct motive of his work, registering the quality of contemporary human.In his lyrics he does not forget about God’s Mother. He gives her the reverence and he praises her by songs and the litanies.The priest Jerzy Szemik does not conceal his fascination wit he literature and the maestros whose work exert the fundamental influence to his work. To the most important belong: Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert, Adam Zagajewski. Finding the connections with the poetry written by the Polish priests we should appoint: Jan Twardowski, Karol Wojtyła, Janusz Stanisław Pasierb or Wacław Oszajc.The priest Jerzy Szymik, beside the work of those poets, is taking a different place. The basic experience in his work is the surviving of his own faith. Its in the name of the trust into God results the subject of his work. He notes the state of mind of people who live on the turn of the XX and XXI st century – from the human hope to every kind of nihilism. The dimension of the faith and the system of values in the work of Szymik moves closer him to the Classical literature, that one, which considers the harmonious arrangement of the world.
