Nazwisko w prawie Unii Europejskiej

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie i omówienie najważniejszych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących problematyki nazwisk. Nazwisko odgrywa bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka. Jest narzędziem identyfikacji jednostki, jej pochodzenia i przynależności rodzinnej oraz może być elementem łączącym ją z państwem pochodzenia, jego kulturą, czy językiem ojczystym. W związku ze zwiększoną migracją ludzi na obszarze Europy, przy równoczesnym zróżnicowaniu krajowych rozwiązań prawnych dotyczących nadawania nazwisk, czy ich transkrypcji, pojawiają się sytuacje, gdy dokumenty wydawane przez organy państwa przyjmującego nie odpowiadają pod względem translacyjnym lub diakrytycznym wymaganiom posiadacza nazwiska. Pojawia się więc stan, w którym nazwisko traci swoją podstawową, identyfikacyjną funkcję. Wobec powyższego trudno się dziwić, że tak pozornie oczywiste zagadnienie jakim jest nazwisko, staje się przedmiotem orzecznictwa międzynarodowych trybunałów. Niniejsza praca analizuje orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które powyższą problematykę rozpatrują pod różnymi aspektami. Poruszają one zarówno kwestie wolności przemieszczania się, niedyskryminacji, prawa do prywatności, jak i swobód gospodarczych, takich jak swoboda przedsiębiorczości i świadczenia usług. Autorka stara się także odpowiedzieć na pytanie, czy istnieje rozwiązanie tego problemu. Czy słusznym posunięciem byłaby unifikacja systemu nadawania nazwisk, czy też należy pozostać przy incydentalnym, tak jak ma to miejsce dzisiaj, rozwiązywaniu sporów powstałych na tej płaszczyźnie.

The aim of these thesis is to present and explain the most important judgments of Court of Justice of the European Union and European Court of Human Rights concerning surnames. Surnames have a very important role in human’s everyday life. It may be a tool of identification with ourselves or with our families, but also may be a link with one’s country, culture and mother tongue. Nowadays more and more people decide to move around Europe, which considering differences in legal and transcription rules, leads to situations when documents issued by organs of the host country may contain significant changes in one’s surname. In this situation surname loses it’s main attribute, as an identification tool. Therefore it shouldn’t be a surprise that surnames became a subject of litigation before international Courts. This work presents the issue of surnames as the part of right to respect one’s privacy and in the context of freedom of movements or economical rights provided by the European Union. At the end, the author tries to answer the question whether there is a possible solution to this problem.