Metody oceny płci i wieku w chwili zgonu dziecięcych szczątków kostnych.

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie metod, które używane są do określania wiekuoraz płci szkieletów dziecięcych. Opracowanie dziecięcego materiału kostnego stanowi ogromne wyzwanie dla początkujących antropologów. Duże trudności w ich analizie stanowi stosunkowo słabe zachowanie materiału osteologicznego, jak również różnice w anatomii w odniesieniu do szkieletów osobników dorosłych osobników. Ustalanie wieku w chwili śmierci u dzieci, w porównaniu z wiekiem śmierci dorosłych osobników, jest znacznie trudniejsze, ze względu na proces osyfikacji. Brak wyraźnie zaznaczonego dymorfizmu płciowego także przysparza sporo trudności przy ustalaniu płaci zmarłego dziecka. Szkielety dziecięce stanowią ważny materiał badawczy przy określaniu przebiegu i tempa procesów ontogenetycznych. W pracy opisane zostały metody, które używane są do oceny wieku w chwili śmierci osobnika dziecięcego, w tym kryterium szkieletowe i morfologiczne; oraz metody oceny płci, na które składają się metody Schutkowskiego, Loth i Henneberga, czyli cechy morfologiczne żuchwy i metody Blacka oraz Żądzińskiej oparte na pomiarach uzębienia. Przedstawione zostaną również wstępne wyniki opracowania szkieletów dziecięcych pochodzących z cmentarza przy kościele św. Marka w Krakowie.

The aim of this thesis is to present methods for the determination of the age and sex of a child's skeleton. The assessment of a child's osseous material is a huge challenge to a beginner anthropologist. Its analysis is extremely difficult due to the poor preservation of the osteological material, as well as to the anatomical differences compared to adult individuals. The fixing of the age at the time of death is much more difficult in the case of children than for adults because of the ossification process. Another problem is the lack of distinct sexual dimorphism, which makes it very difficult to determine the sex of a deceased child. A child's skeleton provides an essential research material in the determination of the course and rate of ontogenetic processes. This work describes the methods used to determine the age of children at the moment of their death, including the skeleton and the morphologic criteria, as well as the methods for sex determination which comprise the Schutkowski, Loth and Henneberg methods based on the mandible morphologic features and the Black and Żądzińska methods using teeth measurements. The preliminary results of the study of children's skeletons from the St. Mark's church cemetery in Krakow are also presented.