Martwy telefon, paczka z nieba i boczny tor ─ czyli analiza nawiązania metaforycznego w przekładzie (na podstawie fragmentów "More Than Cool Reason" George’a Lakoffa i Marka Turnera)

Tematem niniejszej pracy jest – ogólnie rzecz ujmując – od pewnego czasu niezmiennie żywy temat metafory. Dokładniej mówiąc, niniejsza praca bada metaforę w przekładzie na podstawie własnego tłumaczenia wybranych fragmentów publikacji More Than Cool Reason autorstwa George’a Lakoffa i Marka Turnera. Praca składa się z trzech części, podsumowania oraz aneksu, który zawiera tekst źródłowy i docelowy.Celem niniejszej pracy jest zbadanie jak tłumaczenie wpływa na strukturę i wartość semantyczną metafory. Analiza wybranych metafor wykorzystuje narzędzia badawcze charakterystyczne dla językoznawstwa kognitywnego. Struktura analizy jest przedstawiona według rodzajów omawianych metafor. Same zaś metafory są omawiane w kontekście języka źródłowego, czyli amerykańskiej odmiany języka angielskiego, oraz kultury dla niego charakterystycznej, a następnie porównywane z tekstem w języku docelowym, czyli w języku polskim, i kulturą dla niego charakterystyczną. Wyciągnięte wnioski skupiają się głównie na zmianach spowodowanych przez tłumaczenie i ich konsekwencjach.

Generally speaking, the subject of this thesis is the concept of metaphor. Specifically speaking, this thesis investigates metaphors in translation on the basis of my translation of selected fragments of a book titled More Than Cool Reason written by George Lakoff and Mark Turner. The thesis consists of three main parts, a summary and an appendix that contains both the source and target texts.The aim of this thesis is to investigate the influence of the translation process on the structure and semantic value of metaphors. The analytical part of the thesis makes use of research tools that are typical for cognitive linguistics. The structure of analysis is adequate to the structure of discussed metaphors. Metaphors themselves are analyzed within the source language, that is American English, and the culture that is typical for this language, and then compared to the target text written in the Polish language and to the Polish culture. The conclusions drawn focus mainly on the changes caused by the process of translation and their consequences.