Kultureme und Behavioreme im Deutschunterricht

The subject of the presented master’s thesis is: “Kulturems and behaviorems in German classroom”. This master’s thesis is divided into theoretical and practical part. The theoretical part of this thesis consists of four main chapters. The first chapter focuses on an intercultural approach. In the second chapter there was a close look taken at intercultural teaching and learning. The teacher was described here as a “helper” in the learning process. The object of the third chapter is the kulturems theory of Els Oksaar. Firstly, there were some terms explained here, e.g.: interactional competence, kulturems, behaviorems, etc. And secondly, single examples of behaviorems were discussed in detail. In the last chapter of the theoretical part of these thesis there were some examples of criteria patterns mentioned, used for an assessment of textbooks. One of this criteria patterns was described in detail, as it was later used in an assessment of three textbooks for German as a foreign language for advanced students. The practical part of this thesis consists of three lesson drafts. Their main aim was to integrate intercultural contents, especially nonverbal elements discussed in the theoretical part, into German language lesson. The practical part of the thesis includes also methodical – didactic descriptions of each lesson draft and all extra materials that are necessary to lead the lessons.

Das Thema der vorliegenden Diplomarbeit lautet: "Kultureme und Behavioreme im Deutschunterricht". Sie besteht aus einem theoretischen und einem praktischen Teil. In dem theoretischen Teil, der aus vier Kapiteln besteht, wurde zuerst der interkulturelle Ansatz definiert und besprochen. Das zweite Kapitel konzentriert sich auf das Thema „interkulturelles Lernen und Lehren“. Es wurde hier u.a. die Rolle des Lehrers als einen Helfer im Lehrprozess beschrieben. In dem nächsten Kapitel wurde die Kulturemtheorie von E. Oksaar präsentiert. Es wurden hier einige Begriffe wie: interaktionale Kompetenz, Kultureme und Behavioreme erklärt und schließlich einzelne Behavioreme ausführlich besprochen. Im letzten Kapitel wurden einige Kriterienraster zur DaF-Lehrwerkbeurteilung erwähnt. Einer dieser Kriterienraster wurde dann genauer besprochen. Nach ihm wurden drei Lehrbücher für DaF für fortgeschrittenen analysiert. In dem praktischen Teil wurden drei Unterrichtsentwürfe vorgeschlagen. Es wurde versucht, interkulturelle Inhalte – vor allem einige Elemente der in dem theoretischen Teil besprochenen Behavioreme in die drei Unterrichte zu integrieren. Der praktische Teil dieser Diplomarbeit enthält außerdem methodisch-didaktische Beschreibung von jedem Unterrichtsentwurf und alle Zusatzmaterialien, die zur Durchführung von den Unterrichten gebraucht werden.

Temat przedstawionej pracy magisterskiej to „Kulturemy i behawioremy na lekcji języka niemieckiego”. Praca ta dzieli się na część teoretyczną i praktyczną.W części teoretycznej, która składa się z czterech rozdziałów, omówione zostało podejście interkulturowe w nauczaniu. Drugi rozdział pracy poświęcony jest tematowi interkulturowego nauczania i uczenia się. Omówiona została tutaj rola nauczyciela jako „pomocnika” w procesie nauczania. W kolejnym rozdziale zaprezentowana została teoria kulturemów Elsy Oksaar. W tym rozdziale wyjaśnione zostały pojęcia takie jak: kompetencja interakcjonalna, kulturemy i behawioremy. Następnie dokładnie omówiono poszczególne behawioremy. W ostatnim rozdziale części teoretycznej wymienione zostały niektóre schematy kryteriów oceny podręczników do nauki języka niemieckiego jako języka obcego. Jeden z tych schematów został dokładnie opisany, gdyż na jego podstawie zanalizowane zostały trzy podręczniki do nauki języka niemieckiego jako języka obcego na poziomie zaawansowanym. W części praktycznej omawianej pracy magisterskiej zaproponowane zostały trzy konspekty lekcyjne. Ich głównym celem było wprowadzenie do lekcji treści interkulturowych, a szczególnie elementów niewerbalnych, omówionych w części teoretycznej tej pracy magisterskiej. W części praktycznej pracy magisterskiej zawarte zostały ponadto metodyczno – dydaktyczne opisy wyż. wym. konspektów lekcyjnych, a także wszystkie materiały potrzebne do przeprowadzenia tych lekcji.