Cel pracy: Celem niniejszej pracy była weryfikacja wpływu terapii manualnej na dolegliwości bólowe oraz zakres ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa u osób z dolegliwościami bólowymi w obrębie dolnego odcinka kręgosłupa, jak i ocenę poprawy jakości życia po zastosowanej terapii.Materiał i metody: W badaniu uczestniczyło 40 osób ze zdiagnozowanym chronicznym zespołem bólowym lędźwiowego odcinka kręgosłupa, leczących się w trybie stacjonarnym w Ośrodku Rehabilitacji Narządu Ruchu w Krzeszowicach. U chorych wykonano zabiegi z zakresu balneoterapii, fizykoterapii oraz kinezyterapii. Dodatkowo podzielono pacjentów na liczące po 20 osób dwie grupy: kontrolną o średniej wieku 51,65 (±5,66), gdzie dodatkowo wykonywano u nich wyciągi trakcyjne przy pomocy wyciągu Saundersa oraz eksperymentalną, gdzie średnia wieku wynosiła 52,05 (±5,74), w której przeprowadzane były zabiegi z zakresu terapii manualnej. W pierwszym i ostatnim dniu turnusu rehabilitacyjnego, do oceny skali odczuwanego bólu, posłużono się zmodyfikowaną skalą Laitinena oraz skalą VAS, a do oceny zakresu ruchomości kręgosłupa - testem Pavelka. Dodatkowo w ostatnim dniu poproszono pacjentów o wypełnienie zmodyfikowanego kwestionariusza jakości życia SF-36. Wyniki: Zmniejszenie się dolegliwości bólowych odnotowano w obydwu grupach, jednak w grupie eksperymentalnej poprawa ta była istotnie statystycznie większa (p = 0,0049) w zmodyfikowanej skali Laitinena oraz w skali bólu VAS (p = 0,0280). Biorąc jednak pod uwagę, poszczególne aspekty mierzone zmodyfikowaną skalą Laitinena oddzielnie, w obrębie grupy kontrolnej nie wystąpiła istotnie statystycznie poprawa z zakresie codziennej aktywności społecznej jak i częstości przyjmowania leków (p = 0,0563). W grupie eksperymentalnej współczynnik istotności wyniósł kolejno p = 0,0084 dla częstości przyjmowania leków oraz p = 0,0009 dla codziennej aktywności społecznej, zmniejszenie dolegliwości bólowych było więc statystycznie istotne. Jakości życia poprawiła się w obu grupach, także z większą korzyścią w grupie eksperymentalnej (p = 0,0304). Zakres ruchomości odcinka L-S podobnie, poprawił się w obu grupach, jednak znacznie bardziej w grupie eksperymentalnej, zarówno w rotacji w prawo jak i w lewo ( p= 0,0000). Udowodniono ponadto wysokie współczynniki korelacji pomiędzy dolegliwościami bólowymi, a jakością życia oraz dolegliwościami bólowymi a zakresem ruchomości odcinka L-S.Wnioski: Zauważono, iż zarówno w ocenie dolegliwości bólowych, jakości życia jak i zakresie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa, poprawa wystąpiła w każdej z grup, jednak w grupie eksperymentalnej była ona bardziej wyraźna, na poziomie wysoce istotnym statystycznie.
Objectives: The purpose of this thesis was verification of the influence of manual therapy on the pain syndromes and on the lumbar spine mobility range at the patients with low back pain, likewise-valuation of the recovery in patient`s quality of life. Material and methods: 40 patients with diagnosed chronic low back pain participated in the test, treated in stationary mode in Ośrodek Rehabilitacji Narządu Ruchu w Krzeszowicach. All the patients had applied balneotherapy, physical therapy and kinesiotherapy overtures. Furthermore patients were devided into two 20-people groups: the control group with average age 51,65 (±5,66), in which, additionaly, have been applied Saunders lumbar traction and experimental group, with average age 52,05 (±5,74), in which have been effected manual therapy overtures. On the first and the last day of rehabilitation turnus, in rating of pain range was used Laitinen`s scale and VAS scale. In rating of a mobility range was used Pavelek`s test. Additionally, on the last day, patients were asked to fill modificated quality of life questionnaire SF-36. Results: Reduction of low back pain syndromes was noticed in both groups, however in experimental group recovery was statistically superior about p = 0,0049 in modificated Laitinen`s scale and p = 0,0280 in VAS pain scale. However taking into account individual aspects measured separately by modificated Laitinen`s scale in control groups there was no statistically essential recovery in range of daily social activity and frequency of taking medicaments (p=0,0563). In experimental group coefficient of significance was p = 0,0084 for medicaments administration frequency and p = 0,0009 for daily social activity, so reduction of pain syndromes was statistically essential. The quality of life improved in both groups, but more profitably in experimental group (p = 0,0304). Mobility range of L-S spine length similarly, improved in both groups, but much more in experimental group, alike in left and right rotation (p = 0,0000). Also there are proved high factors of correlation between the pain syndromes and quality of life and between pain syndromes and mobility range of L-S spine length. Conclusions: It was observed that alike in rating of pain syndromes, quality of life and mobility range of lumbar spine, there was an indeed recovery in both groups. However in experimental group it was more clear on the high statistically indeed level.
