Niniejsza Praca magisterska opisuje zagadnienia z zakresu języka i tekstu specjalistycznego. W części teoretycznej przedstawione zostały definicje i pojęcia objaśniające problematykę języka specjalistycznego. Przytoczono kilka wersji tych definicji, ponieważ do tej pory nie udało się stworzyć jednej, spójnej definicji, która odnosiłaby się do wszystkich tekstów tego typu. W tej części ukazane zostały także cechy charakterystyczne i właściwości tekstów specjalistycznych, głównie z zakresu leksyki oraz składni. Fachowe słownictwo oraz częste występowanie pewnych konstrukcji gramatycznych, takich jak zdania wyrażone w stronie biernej, czy też przydawki odróżniają tekst specjalistyczny od innych rodzajów tekstów. Do kolejnych, istotnych cech tekstów specjalistycznych zalicza się także ekonomię wypowiedzi, anonimowość oraz przejrzystość tekstu, a także jego spójność. Wyróżnia się podział języka specjalistycznego na horyzontalny oraz wertykalny. Pierwszy podział odnosi się do przyporządkowania danego języka specjalistycznego do odpowiedniej dziedziny, natomiast w drugim przypadku mamy do czynienia z podziałem w obrębie danej dziedziny, jest on, więc bardziej szczegółowy. Ponieważ umowa jest tekstem, z którym przeciętny człowiek spotyka się bardzo często, to właśnie ten rodzaj tekstu został poddany analizie, a w części teoretycznej zawarte zostały także informacje na temat tego rodzaju tekstu, podane zostały także jego właściwości i cechy charakterystyczne. Tego rodzaju teksty opierają się na komunikacji, jak również na wzajemnych relacjach stron, które taką umowę podpisują. Zobowiązuję się one tym samym do realizowania założeń zawartych w tej umowie. Część praktyczna pracy zawiera analizę umowy, zawartej pomiędzy dwiema firmami. Umowa ta została sporządzona w dwóch wersjach językowych- polskiej oraz niemieckiej. Analiza tego tekstu pomogła wykryć zarówno różnice, jak również podobieństwa pomiędzy obiema wersjami językowymi; udało się także wskazać liczne cechy charakteryzujące teksty specjalistyczne, co potwierdza, że umowa do takich tekstów należy. Analiza tekstu wykazała liczne podobieństwa obu wersji językowych, choć różnice są także zauważalne. Zarówno wersja polska, jak też niemiecka posiada liczne elementy i cechy charakterystyczne dla tekstów specjalistycznych.Tekst jest spójny i przejrzysty. Podział obu części jest jednakowy. Miejscami występują pewne różnice i nieprawidłowości, jednak nie wpływają one na prawidłowe zrozumienie umowy.
This paper describes issues from the scope of the language and specialized texts. The theoretical part of the thesis presents some definitions and concepts explaining the problem of specialized language . There are given a few definitions because there is no a coherent definition which would relate to all the texts of this type. This part of the thesis describes also the characteristics and qualities of specialized texts , mainly from the scope of lexis and syntax. Expert vocabulary and the frequent occurrence of a certain construction grammar, such as the view expressed in the passive voice or adnominal which distinguish specialized texts from other types of texts. The essential characteristics of specialized texts also include the economy of expression, anonymity and transparency of the text, as well as its consistency. There are two kinds of specialized language: horizontal and vertical. The first of them refers to the mapping of the specialized language to the relevant fields. In the second case, we are dealing with a breakdown in their field, it is, so a more detailed. As the contract is a text the average man deals with very often, it is this kind of text which was analyzed and the theoretical part consists of information about the text such as properties and characteristics. This type of texts is based on both communication and mutual relations of people who sign the agreement. They are obligated to pursue the assumptions contained in the agreement. The practical part of the thesis contains an analysis of an agreement concluded between two companies. The agreement was drawn up in both Polish and German version. The analysis revealed both differences and similarities between these two languages. It also indicated the specific characteristics of specialized language. The text is coherent and transparent. The division of both parts is the same. There are some differences and irregularities, however they do not affect the proper understanding of the agreement.Analysis of the text showed numerous resemblances of both language versions, although differences are also noticeable. Both Polish version, as well as German has numerous elements and distinctive features for specialist texts.The text is cohesive and transparent. The division of both parts is equal. In places certain differences and irregularities are appearing, however recalled differences aren't affecting for correct understanding agreement.
Zum Hauptthema der Magisterarbeit gehören die Fachsprache, Fachtexte und deren Merkmale. In dem theoretischen Teil, im ersten Abschnitt wird die Bedeutung der Fachsprache dargestellt. Die sich ständig entwickelnde und verändernde Sprache verursacht, dass bisher keine eindeutige und allgemein gültige Definition der Fachsprache entstanden ist. In dem Abschnitt wurden deswegen mehrere Bedeutungen und Erläuterungen dieses Begriffs dargestellt. In weiteren Abschnitten der Arbeit werden die Fachsprachen unter verschiedenen Merkmalen untersucht. Es wird hier deren Lexik, Syntax sowie Textebene untersucht. Die vertikale und horizontale Gliederung der Fachsprachen veranschaulicht ihre weiteren charakteristischen Merkmale. Der theoretische Teil beinhaltet auch Informationen zu der Spezifität von Fachtexten. Ökonomie des Ausdrucks, Anonymität sowie Deutlichkeit oder Verständlichkeit gelten zu den charakteristischen Merkmalen von FachtextenDer zweite Teil hat eine praktische Analyse des Vertrags zum Inhalt. Zuerst werden die in diesem Text auftretenden Merkmale der Fachsprache und der Fachtexte, sowie deren Aufbau dargestellt. Sprachliche Ähnlichkeiten und Unterschiede der beiden Sprachversionen des Vertrags werden hier auch genannt. Die Analyse hat gezeigt, dass sich die beiden Sprachversionen des Textes nicht so sehr in der Form voneinander unterscheiden. Die größten Unterschiede gibt es im Bereich der Lexik, in Bezug auf Fachwörter. Im Deutschen kommen sie meistens in Form von Komposita vor, wobei im Polnischen sie mehr ausgebaute Konstruktionen bilden und dabei ist oft die zusätzliche Erklärung, bzw. Erweiterung der Aussage nötig. In der deutschen Version des Textes werden auch die Abkürzungen öfter verwendet als in der polnischen. Wen man die Syntax des Textes analysiert, lässt sich feststellen, dass einige Formen in der deutschen Version überwiegen. Dazu gehört die Passivkonstruktion. Am häufigsten wird das Vorgangspassiv verwendet, wobei das Zustandspassiv auch zu finden ist. Das Vorgangspassiv wird in der polnischen Version verwendet, jedoch nicht so oft, wie das im Falle der zweiten Sprachversion ist. Das Tempus ist Präsens, sehr selten tritt Präteritum oder Futur I auf. Dies betrifft beide Versionen des Vertrags. Zu den populärsten und am häufigsten verwendeten Nebensätzen gehören Konditionalsätze. Sie sind in beiden Sprachversionen mit ähnlicher Häufigkeit verwendet. Für das Deutsche ist es auch ziemlich charakteristisch, dass die Attribute bzw. Attributreihungen oft als Satzgliedteile erscheinen. Das ist auch hier der Fall. In der deutschen Version des Vertrags werden unterschiedliche Attribute verwendet. Die polnischen Entsprechungen dazu lassen sich auch finden.Sowohl die deutsche als auch die polnische Version des Vertrags beinhaltet keine Bilder, Tabellen oder andere außersprachliche Mittel. Trotzt einiger Fahrlässigkeiten ist der ganze Text kohärent und überschaubar. Der Vertrag wurde mit Berücksichtigung der Merkmale von Fachtexten erstellt, es handelt sich dabei um Ökonomie des Ausdrucks, Anonymität oder Eindeutigkeit.
