Poetycki krąg Maryli Wolskiej. Płanetnicy jako fenomen literacki na tle Lwowa lat 1900 – 1907

This licentiate project is an attempt to answer the question who Płanetnicy were and what factors played decisive role in their appearance in Lwów at the dawn of the 20th century. Among the favourable conditions it is necessary to emphasize the lively atmosphere of the capital of Galicja and Lodomeria, a considerable number of foreigners, thriving academic cirlces and predilection for meetings in literary salons rather than in cafés. It is important to differentiate the regulars of Maryla Wolska’s literary salon – Zaświecie from the literary group called Płanetnicy. The second part of the study is dedicated to the analysis of the shared motifs and themes in the lyric poetry of Maryla Wolska, Leopold Staff and Józef Ruffer. The whole trio started from writing decadent or pessimistic poems then throughout admiration for native nature and consolation to a dose of poison hidden in every happiness they travelled to vitalism, which finds its warmest expression in solarism. Even in such personal kinds as romantic and religious poetry it is possible to see similarities between the three poets. Interrelation between their artistic work is also visible in the form of their poems and in the choice of poetic means. Płanetnicy were a truly exceptional group of poets because they grew from the Young Poland movement, but at the same time were ahead of the poetry characteristic of the interwar period.

Niniejsza praca licencjacka jest próbą odpowiedzi na pytanie, kim byli Płanetnicy oraz jakie czynniki zadecydowały o ich pojawieniu się właśnie we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku. Wśród sprzyjających uwarunkowań należałoby podkreślić ożywioną atmosferę stolicy Galicji i Lodomerii, dużą liczba ludności napływowej, prężne środowisko akademickie oraz upodobanie do spotkań w salonach literackich, nie zaś w kawiarniach. Należy odróżnić zwykłych bywalców salonu literackiego Maryli Wolskiej – Zaświecia, od grupy literackiej zwanej Płanetnikami. Druga część studium poświęcona została analizie wspólnych wątków i motywów w liryce Maryli Wolskiej, Lepolda Staffa i Józefa Ruffera. Cała trójka rozpoczęła od wierszy dekadenckich albo pesymistycznych, by potem poprzez zachwyt rodzimą przyrodą i pogodzenie się z dawką goryczy tkwiącą w każdym szczęściu, dojść do witalizmu wyrażającego się najgoręcej poprzez solaryzm. Nawet w tak osobistych odmianach jak liryka miłosna czy religijna można dostrzec liczne podobieństwa między członakim owej grupy. Także w formie wierszy i doborze środków poetyckich widać zależności. O fenomenie Pałentników można mówić ze zwględu na ich wyrastanie z Młodej Polski przy jednoczesnym wyprzedzaniu literatury dwudziestolecia międzywojennego.