Culture and Solitude in Films from the Turn of the 20th and 21st Century.

Celem pracy jest przedstawienie związku, jaki zachodzi między samotnością i kulturą. W badaniach wykazano, że szeroko pojęte wartości kulturowe niejednokrotnie wywołują zachowania sprzeczne z tym, do czego same zobowiązują. Przeanalizowano te zjawiska, które mogą negatywnie wpływać na społeczną kondycję człowieka, wywołując zachowania destrukcyjne. Praca składa się z czterech rozdziałów. Rozdział pierwszy dotyczy kulturowych źródeł samotności. Wskazuje na takie zjawiska w obrębie kultury, które kształtują jednostkę, przekazując jej różne wzorce zachowań społecznych, będących w istocie zakamuflowaną formą kontroli. Stwarza to konieczność stosowania się do zewnętrznych zasad, co bywa jedną z przyczyn alienacji. W rozdziale drugim zostało przedstawione zjawisko obcości i doświadczenie bycia napiętnowanym, konstytuujące outsidera. Rozdział trzeci dotyczy artysty jako outsidera szczególnego typu. Poddano analizie mit, zgodnie z którym artysta musi pozostać samotny, ponieważ bliskie relacje z innymi ludźmi stanowią zagrożenie dla jego autonomii i wolności. Przedstawiono również samotność artysty jako efekt braku akceptacji ze strony społeczeństwa dla jego twórczej postawy i stylu życia. Przeanalizowano także takie typy samotności, które są wynikiem neurotycznej osobowości bohatera. Rozdział czwarty wskazuje na różnicę pomiędzy poczuciem osamotnienia a świadomą samotnością. Przekonuje, że umiejętność przebywania w samotności jest jednym z podstawowych aspektów dojrzałości emocjonalnej i wyzwaniem godnym podjęcia.Wszystkie wymienione zagadnienia zostały opisane na przykładzie współczesnych filmów o samotności.

This thesis is aimed at presenting the relation between solitude and culture. The research indicates that widely understood cultural values often cause behaviours contradictory to the obligations they carry. Phenomena that can have a negative impact on the social condition of man and inspire destructive behaviours are analysed herein. The thesis consists of four chapters. The first chapter refers to cultural sources of solitude. It demonstrates the cultural phenomena that affect an individual, giving it various patterns of social behaviours, which in fact constitute the camouflaged form of control. This entails the necessity to follow internal rules, which is often one of the causes of alienation. The second chapter presents the phenomenon of estrangement and the outsider’s experience of stigmatisation. The third chapter refers to an artist as an outsider of a particular kind. The myth according to which an artist must remain lonely since close relations pose a threat to his or her autonomy and freedom has been analysed. Also the artist’s solitude is shown as an effect of non-acceptance of his or her creative attitude and lifestyle by the society. The types of solitude that result from the character’s neurotic personality are analysed as well. The fourth chapter indicates the difference between the sense of solitude and conscious loneliness. It is argued that the ability to stay alone belongs to the elementary aspects of emotional maturity and a challenge worth taking on.All the issued mentioned above are described on the basis of contemporary films on solitude.