Poetyka polskiej szkoły animacji na przykładzie twórczości wybranych artystów

The topic of this thesis is Polish School of Animation. Pioneers in this filed are Franciszka and Stefan Themersons, who used in their works unusual for those times creative method;. They were vanguards who often used the photogram and although they created abroad they raised issues related to Polish culture. This dissertation presents the phenomenon of the Polish school of animation the so called ‘golden age’. It has been discussed on the example of selected artists, who focused in their workson people and their functioning in times of communism. Unusual presentation of human nature in an uncomfortable reality is called the ‘philosophing’ Polish school of animation. The artist used metaphor and the message of movies directed by them were generally inconclusive. The dissertation ends with history a brief animation at the time when Polish film struggled with censorship. It also presents the changes that have taken place in Polish animation over several decades. A theme which is common for the whole Polish school of animation is the weakness of man and his existential problems, artists often used satire in their films to show it. The thesis also highlights the importance of imagination in the artist’s work. Although today most work is done with computers, imagination can not be replaced by anything.

Tematem tej rozprawy jest Polska Szkoła Animacji. Pionierami w tej dziedzinie są Franciszka i Stefan Themersonowie, którzy w swoich pracach wykorzystywali nietypowe, jak na ówczesne czasy, metody twórcze – byli awangardystami, którzy najczęściej posługiwali się fotogramem i choć tworzyli za granicą, poruszali tematy związane z polską kulturą. W tej rozprawie został omówiony fenomen polskiej szkoły animacji, zwany „złotym wiekiem”. To zjawisko zostało omówione na przykładzie wybranych artystów, którzy w swoich pracach skupili się na człowieku i jego funkcjonowaniu w czasach PRL-u. Nietypowy sposób przedstawienia ludzkiej natury w niewygodnej rzeczywistości nazwany został „filozofującą” polską szkołą animacji. Twórcy posługiwali się metaforą a przesłanie wyreżyserowanych przez nich filmów zazwyczaj było niejednoznaczne. Rozprawę kończy krótka historia animacji w czasach, gdy film polski zmagał się z krytyką cenzorską. Scharakteryzowane zostały również zmiany, które nastąpiły w polskiej animacji na przestrzeni kilku dekad; tematem, który łączy całą polską szkołę animacji jest słabość człowieka i jego problemy egzystencjalne; twórcy niejednokrotnie posługiwali się w swych obrazach satyrą na ukazanie jego obrazu. W rozprawie zwrócono uwagę na to, jak ogromną rolę pełni w pracy realizatora wyobraźnia – współcześnie, choć większość pracy wykonują komputery, nie da się jej niczym zastąpić.