Głównym celem niniejszej pracy jest próba dokonania analizy porównawczej obrazu klinicznego zaburzeń nastroju współwystępujących z ogniskowym i nieogniskowym uszkodzeniem mózgu. Przebadano dwie grupy pacjentów: 41 osób po przebytym niedokrwiennym udarze mózgu (ogniskowe uszkodzenie mózgu) oraz 30 osób chorujących na stwardnienie rozsiane (nieogniskowe uszkodzenie mózgu). Choroby te mają podłoże neurologiczne, a ich przebieg powiązany jest z uszkodzeniem struktur mózgowych, co w konsekwencji doprowadza do postępującej niepełnosprawności fizycznej oraz zaburzeń psychicznych. Miedzy innymi jednym z najczęstszych powikłań są stany depresyjne. Ich częstość, ale przede wszystkim atypowość obrazu klinicznego i specyfika objawów stały się inspiracją do napisania tej pracy.Podstawowa hipoteza badania dotyczyła różnic w częstości, przebiegu oraz symptomatologii zaburzeń nastroju w obu analizowanych grupach. Zaburzenia depresyjne mierzone były za pomocą Geriatrycznej Skali Depresji, Inwentarza Depresji Becka, Skali Oceny depresji Hamiltona. Dodatkowo w celu sprawdzenia innych zmiennych niezależnych wykorzystano Skalę Oceny Stopnia Zmęczenia i Krótką Skalę Oceny Stanu Umysłowego. W celu zebrania informacji o zmiennych demograficznych i biograficznych wykorzystano wywiad kliniczny oraz obserwację pacjentów.Depresja w chorobach neurologicznych występuje z różną częstotliwością w zależności od diagnozy choroby podstawowej. W stwardnieniu rozsianym częstotliwość depresji wynosi od 67 – 83%, natomiast po udarze mózgu od 37 – 54%. Różnice te są istotna statystycznie. Dodatkowo stwierdzono, iż poziom depresji w stwardnieniu rozsianym koreluje z odczuwanym lękiem na poziomie od r = 0,42 do r = 0,49. Zwrócono również uwagę na problem pojawiających się w stwardnieniu myśli samobójczych i ich wpływu na podwyższony poziom depresji. Wykryto również korelację pomiędzy poziomem depresji w SM, a występowaniem zespołu zmęczeni (Rs = 0,48, Rs = 0,51). W obu badanych grupach znaleziono różnicę w poziomie depresji zależną od płci. W depresji poudarowej dotyczy ona kobiet, natomiast w depresji SM mężczyzn. Zaburzenia nastroju towarzyszące incydentowi naczyniowemu związane są również z niepełnosprawnością pacjentów, brakiem nałogów oraz ich wiekiem (Rs = 0,40).Obraz kliniczny depresji w stwardnieniu rozsianym jest różny od obrazu klinicznego depresji poudarowej. Główne objawy zaburzeń nastroju w SM to: zmniejszenie liczby aktywności i zainteresowań, znudzenie, niepokój, ruminacje, poczucie winy, poczucie zasługiwania na karę, hipochondria, lęk, problemy seksualne, brak zainteresowania ludźmi, tendencje i myśli samobójcze. Natomiast depresja poudarowa charakteryzuje się: brakiem energii, bezradnością, trudnościami w realizacji nowych pomysłów, unikaniem ludzi i spotkań towarzyskich, zaburzeniami snu, zaburzeniami krytycyzmu, troską o zdrowie i przyszłość, poczuciem winy, trudnościami z rozpoczynaniem aktywności złożonej.Podsumowując niniejsze badanie możemy stwierdzić iż depresja w chorobach neurologicznych charakteryzuje się atypowym obrazem klinicznym.
The main objective of this study is an attempt to make a comparative analysis of the clinical picture of mood disorders in patients with focal brain damage and nonfocal brain damage. The study involved two groups of patients: 41 patients with a history of ischemic stroke (focal brain damage) and 30 patients suffering from multiple sclerosis (nonfocal brain damage). These neurological diseases are associated with damage to brain structures, which in turn leads to a progressive physical disability and mental disorders. One of the most common complications are depression. Their frequency, but also atypical clinical picture and specific symptoms were the inspiration to write this work.The basic hypothesis of the study concerned the differences in the incidence, course and symptomatology of mood disorders in both groups. Depressive disorders were measured using the Geriatric Depression Scale, Beck Depression Inventory, Hamilton Depression Rating Scale. Additionally, in order to check the other independent variables used in Fatigue Severity Scale and Mini Mental State Examination. In order to collect information on demographic and biographical variables used in the clinical interview and observation of patients.Depression in neurological disorders characterized by different frequency. In MS, the frequency of depression ranges from 67 - 83%, and in stroke 37 - 54%. These differences are statistically significant. In addition, it was found that the level of depression in multiple sclerosis correlate with the perceived level of anxiety r = 0.42 to r = 0.49. Multiple sclerosis is connected with suicidal thoughts and discoverd their impact on increased levels of depression. Also detected a correlation between the level of depression in MS, and the occurrence of fatigue syndrome (Rs = 0.48, Rs = 0.51). In both groups found a difference in the level of depression depending on gender. Post stroke depression associated with disability of patients, lack of addictions and their age (Rs = 0.40).The clinical picture of depression in multiple sclerosis is different from clinical picture of post-stroke depression. The main symptoms of mood disorders in MS are: reduction of activity and interest, boredom, anxiety, guilt, a sense of deserving punishment, hypochondriasis, anxiety, sexual problems, lack of interest in people, trends and thoughts of suicide. Contrast, poststroke depression is characterized by: lack of energy, helplessness, difficulties in implementing new ideas, avoiding people and socializing, sleep disorders, disorders of criticism, concern for the health and future, guilt, difficulties with starting a complex activity. In conclusion, the depression in neurological diseases characterized by atypical clinical picture.