A question of the communicative efficiency of the bureaucratic language in the communication between Public Administration and citizens.

L’obiettivo della ricerca svolta nell’ambito della presente tesi è l’analisi linguistica dei testi che fanno parte delle procedure amministrative e che servono ai cittadini. Il corpus raccolto comprende 10 testi amministrativi, moduli e istruzioni di come compilarli, scaricati dalle ufficiali pagine web degli enti della Pubblica Amministrazione italiana. La prima parte introduce i concetti della testualità, delle funzioni linguistiche, della comunicazione pubblica, e delle lingue speciali. Descrive anche l’attuale situazione linguistica in Italia. La seconda parte descrive l’etimologia e la connotazione del termine ‘linguaggio burocratico’, e definisce i più importanti tratti lessicali, morfosintattici e testuali di questa lingua speciale. La terza parte è costituita dall’analisi linguistica e dall’analisi di comprensione dei testi del corpus. Le conclusioni finali rilevano la necessità di rendere i testi amministrativi più comprensibili all’utenza e di proseguire il processo di semplificazione del linguaggio burocratico.

Celem niniejszej pracy było zanalizowanie skuteczności komunikacyjnej i zrozumiałości tekstów służących komunikacji Administracji Publicznej i obywateli, stanowiących element procedur administracyjnych. Analizowany korpus obejmuje 10 tekstów (formularzy i instrukcji ich wypełniania), dostępnych w internecie na oficjalnych stronach internetowych różnych instytucji włoskiej Administracji Publicznej. Pierwszy rozdział pracy wprowadza w tematykę teorii tekstu, funkcji językowych, komunikacji publicznej i języków specjalistycznych. Opisuje także aktualną sytuację językową we Włoszech. Rozdział drugi przedstawia etymologię i konotacje terminu „język biurokratyczny” oraz opisuje najważniejsze cechy leksyki, morfoskładni i struktur tekstowych tego języka specjalistycznego. Rozdział trzeci zawiera analizę językową i analizę zrozumiałości tekstów zebranych w korpusie. We wnioskach końcowych podkreślona została konieczność uproszczenia języka Administracji Publicznej, tak, by teksty administracyjne były zrozumiałe dla przeciętnych obywateli.

The purpose of the thesis is to analyse Italian bureaucratic language and it’s comunicative efficiency. The first part presents general properties of textuality, public communication and special languages. The second part indicates lexical, morphological and syntactic features of Italian bureaucratic language and presents etymology and connotations of the term. The third part focuses on the analysis of the linguistic features of the 10 texts of a corpus and presents an analysis of readibility of the texts, based on a readability formulas. The corpus includes administrative forms that can be downloaded from official web sites of institutions of Italian Public Administration. In conclusion it’s stressed that public institutions should use a plain language and prepare texts easy to read.