Celem niniejszej pracy magisterskiej jest porównanie przekładu Tłumacza Google z tłumaczeniami profesjonalisty oraz ustalenie, czy stosunkowo niedawne pojawienie się na rynku programów translacji automatycznej może stanowić zagrożenie czy nowe możliwości w zawodzie tłumacza. Praca składa się z czterech części. W pierwszym rozdziale omówione zostało zarówno pojęcie teorii tłumaczenia, jak i cechy tłumacza profesjonalnego. W drugim rozdziale omówiono najbardziej popularne pojęcia z zakresu przekładoznawstwa, takie jak nieprzetłumaczalność, ekwiwalencja, dosłowność, poprawność, adekwatność i przezroczystość. Rozdział trzeci poświęcony został zagadnieniu komputerów w procesie tłumaczenia; przedstawiona została definicja tłumaczenia maszynowego oraz jego najważniejsze ograniczenia, takie jak: różnice gramatyczno-semantyczne i leksykalno-semantyczne, wieloznaczność syntaktyczna i leksykalna, anafora, idiomy i rozpoznawanie błędów. W tym samym rozdziale przedstawiono argumenty przemawiające za tym, że tłumaczenie maszynowe można rozpatrywać w kategoriach zagrożenia dla zawodu tłumacza, a także takie, które wskazują na nowe możliwości. Przedstawiono również najnowsze metody tłumaczenia maszynowego, takie jak: systemy oparte na metodach statystycznych (SMT), systemy oparte na przykładach (EBMT), pamięci translacyjne (TM) i leksykony frazeologiczne (PL). Omówiono także program Google Translate, za pomocą którego przetłumaczono korpus z języka polskiego na język angielski na cele analizy porównawczej przedstawionej w rozdziale badawczym. Omówiono w nim jedne z najważniejszych aspektów językowych w kontekście automatyzacji przekładu: nieprzetłumaczalność, tłumaczenie imion i nazwisk, tłumaczenie nazw własnych, znaki interpunkcyjne, tłumaczenie zdań pytających, anafory, rodzajników oraz strony biernej. Poświęcono również uwagę zagadnieniu ogólnego zrozumienia tłumaczenia jednocześnie podkreślając, że powinny zostać przeprowadzone dodatkowe badania w celu sporządzenia jeszcze bardziej dokładnej i obszerniejszej analizy Tłumacza Google. Po przeanalizowaniu korpusu i najczęściej występujących problemów, zaobserwowano, iż trudno rozpatrywać Google w kategoriach zagrożenia dla profesji tłumacza. Niemniej jednak przez pojawienie się systemów translacji automatycznej można spodziewać się zmian w sposobie pracy tłumaczy profesjonalnych. Google może także dostarczyć nowych możliwości w zakresie przekładu, jednak należy pamiętać o tym, że w obecnym stadium rozwoju Google może zaspokoić zapotrzebowanie na przekład dający możliwość jedynie bardzo ogólnego zrozumienia tłumaczonej treści.
This thesis primarily aims at comparing Google Translate’s output to the translations of a professional human translator and deciding whether the recent emergence of Machine Translation systems may constitute a threat or an opportunity to the translators’ job. The thesis is divided into four parts. In the first chapter, the concept of a theory of translation has been discussed together with the qualities that a human translator needs to possess in order to translate professionally. The second chapter is concerned with the most common terms and misconceptions about translation in general, hence such aspects as equivalence, untranslatability, literalness, correctness, adequacy and transparency have been examined. The third chapter deals with computers in translation; the concept of MT has been discussed together with some of its most important linguistic limitations such as grammatical and lexical differences, syntactic and lexical ambiguity, anaphora, idioms and errors. Then, MT has been presented both as a threat and as an opportunity. In the same chapter recent approaches to MT, such as Statistical Machine Translation, Example-Based Machine Translation, Translation Memory and Phrasal Lexicon have been discussed. Also, Google Translate, the main tool for the analysis has been presented. The fourth chapter provides an analysis of fourteen articles taken from Gazeta Wyborcza and their translations made both by a professional translator and Google Translate. A number of important linguistic aspects have been discussed, such as untranslatability, translation of people’s names and surnames, translation of unique entities, punctuation marks, translation of interrogative sentences, anaphora, articles and passive voice. Considerable attention has been given to the overall problems of comprehensibility with an emphasis that further research should be carried out in order to provide a more extensive and more detailed analysis of Google Translate. It has been concluded that it is difficult to consider MT systems a threat to the translation business in general though it may evolve and change due to the emergence of such systems. Google may, however, be considered an opportunity, though at the present state of the system’s development it can satisfy a demand exclusively for ‘information-only’ quality of translation.
