Discovering the city, discovering ones self. Literary depictions of Gliwice in modern prose against identity problems after 1989

Rozprawa ma na celu ukazanie zależności pomiędzy sposobami postrzegania przestrzeni miejskiej a literackimi strategiami samoidentytyfikacji podmiotu na wybranych przykładach prozy polskiej. Założenia pracy obejmują powrót do tradycyjnego rozumienia kategorii i pojęć służących opisowi świata miejskiego i tożsamości, a także odniesienie ich do zjawisk w kulturze późnej nowoczesności i skonfrontowanie z najnowszą myślą humanistyczną o tożsamości, pamięci i przestrzeni. Praca podzielona została na trzy zasadnicze części, jej dopełnienie stanowi wyczerpująca bibliografia.Część pierwsza pracy obejmuje przedstawienie stanu badań nad kategoriami tożsamości i przestrzeni oraz ich przemianami na przestrzeni ostatnich lat. Poruszone zostają zagadnienia o tematyce urbanistyczno-przestrzennej, kwestie tożsamości i pamięci jednostki.Część druga rozprawy skupia się na literackich obrazach Gliwic w prozie najnowszej. Analizowane są teksty Adama Zagajewskiego Dwa miasta oraz Juliana Kornhausera Dom, sen i gry dziecięce w kontekście przemian we współczesnym życiu literackim po roku 1989. Uwzględniona zostaje refleksja nad krytyczną recepcją wymienionych dzieł oraz ich umiejscowienie w kontekście sztuki powstającej i traktującej o Śląsku. Część trzecia zawiera podsumowanie rozważań na temat relacji tożsamość-miasto. Omówione zostają sposoby doświadczania i interpretacji miejsc w kulturze współczesnej. Podkreślone i oddzielone od siebie zostają kwestie nostalgii i ponowoczesnej wrażliwości. Całość pracy zamyka refleksja nad literaturą jako zjawiskiem kulturowym ukazującym proces sygnifikacji przestrzeni.

The aim of this dissertation is to show up dependencies between ways of perception of modern city space and strategies of constructing one’s identity based on modern polish prose. The assumptions of dissertation is to come back to time-honoured categories connected with descriptions of city space and identity and confront them with the most actual points of view.Dissertation is divided into three main parts and bibliography.The first part concludes review of modern and postmodern thoughts of city and identity and all the changes which took place in lat time.The second part is an analysis of two modern works of prose by Adam Zagajewski Dwa miasta and Julian Kornhauser Dom, sen I gry dziecięce. Background for analysis is reception of both of them in the most actual humanistic thought especially connected with art describing Silesia. The third part of dissertation is a kind of summary concluding described ways of experience and interpretation of city and constructing postmodern identity. The very idea of the summary is an after-thought about literature as a cultural phenomena of constructing importance of real places in gaining human identity.