This thesis analysed the European Commission’s 2009 Guidance on enforcement priorities in applying Article 102 TFEU to abusive exclusionary conduct by dominant undertakings with a view to determine the fundamentals of the more economic approach presented in the Guidance and to assess the impact of the document.Traditionally, the Commission and the EU Courts applied a form-based, legalistic approach to exclusionary abuses that was connected to protection of competition in a structural sense. However, for over a decade now, the Commission has been attempting at shifting towards a more economics-driven approach. The adoption of the 2009 Guidance by the Commission – as the first soft-law act concerning the enforcement of Article 102 TFEU - in the peculiar form of a guidance on enforcement priorities raised controversies about the role, content and even legitimacy of the act. This work challenged the questions about the Guidance’s character, contribution and impact with a view to assessing its role in the transition towards a more economic effect-based consumer-oriented approach.Following the presentation of the travaux préparatoires to the 2009 Guidance, the enforcement goals and principles presented in the document were analysed in the context of the Commission’s policy and against the background of the established case law. This led to a revelation of the reformative character of the Guidance, which appears to be primarily connected to the significance ascribed to consumer welfare considerations. The study attempted at showing both the enforcement priorities and the more economic developments sets forth in the Guidance to determine whether the document may indirectly influence the change of substantive rules underpinning Article 102 TFEU. The legal status and policy role of the act were extensively discussed. After defining the character of the document, an examination of its scope of influence was presented. At this stage, the binding force of the 2009 Guidance, the existence of its practical and legal effects and the problem whether it gives rise to legitimate expectations were called into question.The general framework for analysis of exclusionary abuses presented in the Guidance was carefully examined with a view to demonstrating the developments connected to the introduction of the more economics-driven approach. Some caveats and limitations to the rules underpinning the more economic approach appear to constrain the Guidance’s overall contribution to the transition towards a more economic effect-based and consumer-oriented approach. The subsequent analysis of the way the Commission applied the general framework in the post-Guidance decisions shed light on both the interpretation of the rules set out in the act and on their practical impact. The prospects for a judicial endorsement of the innovations presented in the 2009 Guidance were discussed against the backdrop of the input of the very recent jurisprudence on Article 102 TFEU.The multi-directional analysis of the policy role, impact, content, interpretation, application and judicial recognition of the 2009 Guidance led to the main conclusions that:•contrary to its declared objective, the Guidance does not significantly contribute to increasing legal certainty, but, more importantly, it sets forth the principles and economic tools underpinning a reformed enforcement and, arguably, application of Article 102 TFEU;•the Guidance promotes a significant but limited shift towards a more economic effect-based consumer-oriented approach;•the act appears to be an impactive instrument of triggering the modernisation of the approach to Article 102 TFEU.Overall, this work contributes to the EU competition law literature by presenting an extensive study of the legal status, significance and role of the 2009 Guidance that takes into account the policy context of the adoption of the document, its application and scope of influence and concludes on its impact.
Przedmiotem pracy jest analiza Wytycznych Komisji Europejskiej z 2009 roku w sprawie priorytetów w stosowaniu Artykułu 102 TFUE w odniesieniu do wykluczających praktyk jednostronnych przedsiębiorstw dominujących podjęta w celu ustalenia założeń ujętego w akcie bardziej ekonomicznego podejścia oraz oceny wpływu dokumentu na praktykę stosowania prawa. Tradycyjnie Komisja Europejska oraz sądy Unii Europejskiej stosowały legalistyczne podejście do artykułu 102 TFUE ukierunkowane na identyfikacje formy praktyki abuzywnej, powiązane z ochroną konkurencji w sensie strukturalnym. Od ponad dekady Komisja Europejską podejmowała próby reformy tego podejścia w kierunku bardziej ekonomicznym. Przyjęcie przez Komisję Europejską Wytycznych z 2009 roku jako pierwszego aktu prawa miękkiego dotyczącego stosowania artykułu 102 TFUE wywołało kontrowersje dotyczące roli, znaczenia, a nawet prawomocności tego dokumentu. W pracy zmierzono się z pytaniami dotyczącymi charakteru i mocy Wytycznych, ich znaczenia dla obecnego stanu prawnego i wpływu na praktykę decyzyjną i orzeczniczą w celu oceny roli tego aktu w procesie przyjmowania bardziej ekonomicznego podejścia zorientowanego na efekty oraz na sytuację konsumentów.Po przedstawieniu travaux préparatoires do przyjęcia Wytycznych, analizie poddano przedstawione w dokumencie cele i zasady stosowania artykułu 102 TFUE do praktyk wykluczających i oceniono je w kontekście polityki Komisji Europejskiej, a także na tle orzecznictwa sądów Unii Europejskiej. Doprowadziło to do ujawnienia reformacyjnego charakteru Wytycznych, który zdaje się być przede wszystkim związany z przypisaniem większej wagi zmianom w dobrobycie konsumenckim wynikłym z ocenianego zachowania rynkowego. Ukazano zarówno priorytety w stosowaniu prawa jak i bardziej ekonomiczne rozwinięcia analityczne przedstawione w Wytycznych w celu ustalenia czy omawiany akt może mieć wpływ na stosowanie materialnych norm prawnych artykułu 102 TFUE. Po zdefiniowaniu prawnego charakteru dokumentu, badaniu poddano zakres jego wpływu na stosowanie prawa w Unii Europejskiej, w tym jego praktycznych i prawnych skutków, mocy wiążącej, a także problemu kształtowania uprawnionych oczekiwań.Przedstawiony w Wytycznych generalny wzorzec analizy praktyk wykluczających został szczegółowo omówiony w celu ujawnienia rozwinięć analitycznych związanych z bardziej ekonomiczną orientacją. Niektóre zastrzeżenia i wyjątki od reguł, na których oparto bardziej ekonomiczne podejście wydają się ograniczać zakres modernizacji. Analiza praktyki stosowania Wytycznych przez Komisję w decyzjach wydanych po przyjęciu aktu rzuciła światło zarówno na interpretację przepisów Wytycznych jak i na ich wpływ na praktykę oceny zachowań abuzywnych przez Komisję. Na podstawie przeglądu niedawnych orzeczeń, omówiono perspektywy poparcia rozwiązań analitycznych przedstawionych w Wytycznych przez sądy. Wielokierunkowa analiza Wytycznych uwzględniająca ich rolę w polityce, interpretację, wpływ na praktykę stosowania prawa, i uwzględnianie przez sądy doprowadziła do następujących głównych wniosków:•wbrew deklarowanemu celowi Wytyczne nie przyczyniają się istotnie do zwiększenia pewności prawa, ale, co ważne, przedstawiają zasady i narzędzia ekonomiczne dające podstawy dla reorientacji w stosowaniu Artykułu 102 TFUE;•Wytyczne promują istotną, ale ograniczoną, zmianę podejścia do jednostronnych praktyk wykluczających w kierunku podejścia bardziej ekonomicznego zorientowanego na efekty i sytuację konsumentów;•Wytyczne mają istotny wpływ na modernizację podejścia do artykułu 102 TFUE.Na tle literatury prawa konkurencji doniosłość pracy przejawia się w przedstawieniu ekstensywnej i wielostronnej analizy Wytycznych pod kątem nie tylko omówienia ich treści, ale także roli jako instrumentu kształtowania polityki konkurencji oraz ich dotychczasowego oraz przewidywanego wpływu na praktykę stosowania artykułu 102 TFUE.
