W niniejszej pracy autor dokonuje charakterystyki polityki narkotykowej realizowanej w Polsce w oparciu o analizę przepisów karnych ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tym celu rozważania w pierwszej części pracy skoncentrowano na problemach ogólnych związanych z trudnościami w zdefiniowaniu pojęć „narkotyk” i „narkomania”, przyczynami przyjmowania środków odurzających, jak również z konsekwencjami przyjmowania substancji psychoaktywnych, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym. Dokonano także klasyfikacji narkotyków oraz krótko je scharakteryzowano. W pierwszym rozdziale niniejszej pracy przedstawiono także historię używania narkotyków, co pozwoliło na zdemitologizowanie osoby „narkomana”. W ostatniej części rozdziału I przedstawiono poglądy dotyczące reakcji państwa na problem narkomanii oraz dokonano prezentacji opartych na nich ukształtowanych we współczesnym świecie modelów polityki narkotykowej. Prezentacja genezy ukształtowania się ogólnoświatowego systemu prohibicji uwieńczyła rozważania rozdziału I. W kolejnej części pracy uwagę skupiono na przyjętych w polskim systemie rozwiązaniach. Po krótkim omówieniu rozwoju polskich regulacji mających za przedmiot substancje psychoaktywne, dokonano szczegółowej analizy trzech typów czynów zabronionych uregulowanych w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r., które wprowadzają prohibicje zarówno po stronie podaży środków odurzających, jak i popytu na nie. Omówiono następujące czyny zabronione: przestępstwo nielegalnego wytwarzania, przetwarzania albo przerabiania środków odurzających lub substancji psychotropowych, określone w art. 53 u.p.n., przestępstwo udzielania środków odurzających innej osobie, ułatwiania albo umożliwiania ich użycia albo nakłaniania innej osoby do ich użycia dokonane zarówno w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, jak i bezpłatnie, uregulowane w art. 58 i art. 59 u.p.n. oraz przestępstwo posiadania narkotyków stypizowanego w art. 62 u.p.n. Rozdział drugi poświęcono szczegółowemu omówieniu znamion wskazanych powyżej przestępstw oraz przedstawieniu rozbieżności w orzecznictwie i literaturze, które dotyczą interpretacji poszczególnych znamion. Zaprezentowane tam poglądy dowodzą, że realizowana w Polsce polityka narkotykowa ma wymiar restrykcyjno-represyjny. Nastawiona jest ona bowiem głównie na karanie, a nie oddziaływanie lecznicze i profilaktyczne, gdyż dyspozycją przepisów karnych ustawy objęty jest szeroki krąg zachowań, a mechanizmy pozwalające oddziaływać na uzależnionych sprawców przestępstw w sposób terapeutyczno-leczniczy nie są w praktyce wykorzystywane. Z tego względu w rozdziale III starano się zaprezentować negatywne konsekwencje wynikające z polityki prohibicji, która ze względu na fałszywe założenia nie mogła okazać się skuteczna. Dowodzą temu także zaprezentowane i omówione w dalszej części dane statystyczne, które wskazują, że prohibicja w stosunku do narkotyków ponosi fiasko i nie prowadzi do redukcji problemu narkomanii. Stąd też w dalszej części zaprezentowano tezy i rekomendacje Raportu Światowej Komisji ds. Polityki Narkotykowej, w którym uznała ona, iż „wojna z narkotykami” została przegrana i należy odstąpić od polityki prohibicji, która generuje więcej strat niż zysków – tak pod względem ekonomicznym, jak ludzkim. W końcowej części pracy omówiono, mające na celu wprowadzenie w Polsce oportunizmu ścigania osób posiadających nieznaczne ilości narkotyku na własny użytek, rozwiązania przyjęte w nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w dniu 1 kwietnia 2011 r. w zgodzie z postulatami zaprezentowanymi w Raporcie. W celu umożliwienia praktycznego stosowania przyjętych rozwiązań Polska Sieć Polityki Narkotykowej przygotowała projekt kolejnej nowelizacji łagodzącej polskie prawo antynarkotykowe. Omówieniem proponowanych rozwiązań zakończono niniejszą pracę, w której polską politykę narkotykową uznano za ultraprohibicyjną i nieskuteczną, więc potrzebującą szybkich i głębokich reform.
The aim of my study presented in this master's thesis is to make the characteristic of drug policy implemented in Poland based on the analysis of criminal law on counteracting drug addiction. To this end, the first part of the work has been focused on general issues related to difficulties in defining the terms "drug" and "drug addiction", causes the reception of drugs, as well as the consequences of psychoactive substances, both in individual and social level. There has also been made the classification and characteristics of drugs. In the first chapter is presented the history of drug abuse, which allows to break the stereotype of a "drug-addict". At the end of part I there are presented the views on the state response to the problem of drug addiction and the patterns based on them in the contemporary world of drug policy. The presentation of the origins of the formation of the global system of prohibition ends the considerations of chapter I. In the next part attention was focused on the adopted solutions in the Polish system. After a brief discussion of the development of Polish regulations with the object of psychoactive substances, a detailed analysis of three types of offences covered by the Act on Counteracting Drug Addiction of 29 July 2005 has been made, which impose prohibition on the side of both supply and drug demand reduction. The criminal acts which have been discussed are: the offense of illegal manufacture, processing or rework of narcotic drugs or psychotropic substances, as defined in art. 53 u.p.n., narcotics offences of providing another person to facilitate or enable them to use or inciting another person to use them both in order to gain financial or personal and not made for that purpose, regulated by the articles 58 and 59 u.p.n. and drug possession offences categorized in the art. 62 u.p.n. The second chapter is devoted to a detailed discussion of the constituent elements of the above-mentioned offenses and discrepancies in the presentation of case law and literature, which are related to the interpretation of particular elements. The views presented there show that implemented drug policy in Poland has the restrictive-repressive dimension. It is focused primarily on punishment rather than curative and preventive effect, since the disposition of criminal law is covered by a broad range of behaviors and mechanisms enabling to influence the dependent offenders in a therapeutic and medicinal way has not been actually used. Therefore, in Chapter III, the negative consequences that entails a prohibition policy has been presented, which because of its false assumptions may not prove effective. This is also confirmed by the statistics presented and discussed below in which it is shown that the prohibition against drugs and the failure shall not lead to a reduction in the drug problem. Thus, at the end of the work are presented the conclusions and the recommendations of the Report of the World Commission on Drug Policy, which has admitted that the "war on drugs" was lost and must withdraw from the policy of prohibition that generates more losses than profits - in economic and human terms. In keeping with the demands presented in the Report carried out in Poland, the amendment to the law on counteracting drug addiction was effected on 1 April 2011. Therefore, the solutions adopted in order to introduce in Poland the opportunism of prosecuting persons possessing small amounts of drugs for personal use are discussed below. Despite the aim in the direction of fairness, the amendment is very cautious, which in practice may be insufficient and is therefore an object of criticism, as the regulation potentially "dead" in practice. In order to enable the practical application of the solutions Polish Network of Drug Policy drafted another amendment attenuating the Polish drug law. A discussion on the proposed solutions concludes this thesis in which the Polish drug policy has been recognized as ultra-prohibitive.
