Rola mediów w kształtowaniu strachu przed przestępczością

Celem pracy jest określenie roli mediów w kształtowaniu „strachu przestępczością”; omówienie możliwych dróg medialnego oddziaływania oraz odpowiedź na pytanie, czy media faktycznie mogą być odpowiedzialne za jego istnienie. Pierwszy rozdział dotyczy znaczenia „strachu przed przestępczością”. Wśród badaczy nie ma pełnej zgody co do znaczenia tego pojęcia. Do jego pomiaru i opisu używano często bardzo różnych określeń. By łatwiej zrozumieć wielorakie definicyjne podejścia do tematu „strachu przed przestępczością” szczegółowo analizuję metodologie badań nad strachem oraz krytyczną dyskusję jaka jej towarzyszyła. Możemy mówić o strachu na poziomie indywidualnym i społecznym. Poziom indywidualny to strach rozważany z perspektywy jednostki, natomiast strach na poziomie społecznym jest rozważany z perspektywy społecznej i kulturowej, znaczeń jakie się mu nadaje w szerszej perspektywie współczesnego pojmowania bezpieczeństwa, roli państwa w jego zapewnianiu oraz egzystencjalnych lęków towarzyszących procesom zmian społecznych charakterystycznych dla dzisiejszych czasów. Na poziomie indywidualnym strach może być rozważany zarówno jako doświadczenie (strach doświadczany), jak i forma wyrazu pewnych postaw (strach wyrażany). Strach wyrażany może być rozumiany jako forma wyrazu pewnej negatywnej postawy wobec przestępczości oraz wyraz innych rozproszonych lęków życiowych, które dzięki przestępczości mają możliwość skonkretyzowania i kanalizacji; może być także pojmowany jako konsekwencja pytań kwestionariuszowych, które ukierunkowują respondentów ku określonym odpowiedziom. Strach doświadczany jest z kolei faktycznym epizodem strachu związanym z przestępczością. Ze względu na złożoność i wielowymiarowość „strachu przed przestępczością” określenie roli mediów w jego kształtowaniu okazuje się w dużej mierze ograniczone. Na podstawie dostępnych badań można jednak wyciągnąć pewne wnioski dotyczące relacji mediów i strachu, które będą rozważane w następnych rozdziałach. Rozdział drugi odnosi się do oceny bezpośredniego wpływu treści medialnej na wyrażany w badaniach „strach przed przestępczością”. Analiza koncentruje się na opisie treści oraz ilości przekazów dotyczących przestępczości w mediach. Dotyczy ona osobno przekazów o charakterze informacyjnym oraz przekazów opartych na fikcji. W przypadku telewizyjnych programów informacyjnych oraz prasy analizuję także wszelkie uwarunkowania, które decydują o kształcie informacji o przestępczości w mediach; proces selekcji informacji docierających do redakcji oraz kryteria decydujące o uznaniu danej informacji za godną relacji. Następnie relacje mediów i „strachu przed przestępczością” przedstawiane są w świetle teorii oraz wyników przeprowadzonych badań. Większość z nich wskazuje na niewielki wpływ mediów na deklarowany „strach przed przestępczością”. Tylko niektóre medialne treści związane z przestępczością, mogą w pewnych okolicznościach zwiększać strach, ale tylko wśród określonych typów widzów.Rozdział trzeci odnosi się innego typu relacji między strachem a mediami. Dotyczy roli mediów w identyfikowaniu i definiowaniu zagrożeń oraz kształtowaniu atmosfery strachu często sprzyjającej populistycznym postulatom zmian w ustawodawstwie karnym. W konsekwencji działalność medialna prowadzi do stałej obecności tematu „strachu przed przestępczością” w dyskursie społecznym. Wpływ ten ukazany jest na przykładzie koncepcji moralnej paniki. Opisuję trzy przykłady moralnej paniki: dotyczące subkultur młodzieżowych z lat 70' oraz jej współczesne przykłady dotyczące recydywistów oraz pedofilów.Przeprowadzona analiza wskazuje, że określanie roli mediów w kształtowaniu „strachu przed przestępczością” jest w dużym stopniu ograniczone ze względu na złożony charakter strachu. Niemniej jednak większość badań wykazuje niewielką rolę mediów w jego kształtowaniu na poziomie indywidualnym. Oddziaływanie mediów jest zaś dużo bardziej widoczne w kreowaniu "strachu przed przestępczością" na poziomie społecznym.

The aim of this master's thesis is to asses the role of media in shaping fear of crime. I will discuss possible ways of media influence on fear of crime and try to determine if media could be hold responsible for its existence.First chapter refers to the meaning of fear of crime. There is no agreement among scholars and researchers on how to define and understand this concept. To facilitate comprehension of variety of attempts to define it, I will analyze popular methodology being used in fear of crime research and examine discussion which accompanied usage. We can understand fear of crime at two different levels: individual and social. At the individual level fear is considered from basic, individual perspective. Fear at the social level though, is considered from broader sociocultural perspective, meanings that fear of crime receive in contemporary social discourse on safety, risk, state responsibility of managing social problems and anxieties related to rapid postmodernist social changes. At individual level fear can be understood as an actual experience (experienced fear) or as a form of expression (expressive fear). The latter is form of expression of negative attitude toward crime or unspecified, diffused anxieties which thanks to crime have an opportunity to canalize. At this level, fear can be also considered as an undesired consequence of closed questions being used in fear of crime research. Experienced fear is a real fear episode related to crime. Because of complex and multidimension nature of fear of crime, determination of the role of media in shaping its level face great difficulties. Nevertheless, from available research could be derived some conclusions about relationship between media and fear of crime, which will be debated in following chapters. Second chapter refers to a direct influence of media consumption on expressed fear of crime. Analysis concentrates on description of the content and quantity of crime-related information in television and press. It treats separately news and entertainment programs. Referring to news, analysis also contains conditions which help to distort media image of crime, like organization of the process of gathering information in media organizations and newsworthiness criteria. Then fear of crime-media relationship is debated in the light of existing theories and abundance of available research results. The majority of research results shows no or very weak correlation between fear of crime and crime-related media consumption. Those research which shows relationship, confine it to a specific media content consumption, which under some circumstances, increase fear of crime in some kind of the viewers. Third chapter refers to other type of relationship between fear of crime and media. The chapter concerns the role of media in identifying and defining social problems as well as underpins media input in creation climate of fear and moral panics which very frequently leads to populists demands of changes in penal policy. In result, media activity leads to constant presence different facets of fear of crime in popular discourse and helps to maintain and reinforce its position of a legitimate social problem. This mechanism is shown on three examples of moral panics: Mods and Rockers subcultures in the 70' and its contemporary examples of repeat offenders an pedophiles. In conclusion, the analysis conducted in this master's thesis indicates that the evaluation of the role of media in shaping fear of crime (especially at individual level) is, to a large extent limited, due to the complex nature of fear. Nevertheless, most studies show very week media consumption influence on expressed fear of crime. Mass media are much more responsible for creation of fear at the social level and at this level, media influence appears to be substantially strong.