Pochodzenie spikul w warstwach lgockich środkowych i górnych w odsłonięciu Barnasiówka (Pogórze Wielickie)

This paper presents the micropaleontological and microfacial analyses of the spicule-bearing deposits from the Silesian Basin of the Outer Carpathians. Mid-Cretaceous was a period of accumulation spicule-bearing deposits, in the Outer Carpathian Basin of Tethyan Domain, spreading-out along the southern edge of the North European Platform. Such huge mass of spicule-rich material derived from the area occupied by dense population of siliceous sponges located in the middle and outer shelf, thrived in the habitat favourable their growth. Locally, spicules of the sponge communites have been redeposited to deep-water environments due to gravitational flows. These spicules could be one of the main components of turbidites in such regions, forming the gaize and chert layers. The Cenomanian deposits in the Silesian nappe of the Outer Carpathians, named the Middle and Upper Lgota beds (the Mikuszowice Chert beds) are example of such facies. The siliceous sponge spicules with calcareous benthic foraminifers, radiolarians and siliciclastic material created the series of fine-grained turbidities there, which are intercalated with deep-water, hemipelagic, non-calcareous clays.Presence of the sponge-rich comunites within the shallower part of the basin were related to ecological factors as quantity and quality of food, and water chemistry. The sedimentation of the spicule-bearing turbidites started in the upper part of the Middle Lgota Beds. However this moment is not related to the lithological change between the Middle Lgota Beds and the Mikuszowice Chert Beds.

Praca ta prezentuje mikropaleontologiczną i mikrofacjalną analizę depozycji spikul pochodzących z basenu śląskiego w Karpatach Zewnętrznych. Środkowa kreda była okresem akumulacji osadów zawierających spikulity w basenie Karpat Zewnętrznych, strefy Tetydy rozpościerającej się wzdłuż południowej krawędzi Północnej Platformy Europejskiej. Tak ogromna masa bogatego w spikule materiału pochodzi z obszaru zajmowanego przez gęstą populację krzemionkowych gąbek, zlokalizowanych na środkowym i otwartym szelfie, gdzie, zostały zamknięte w siedliskach sprzyjającym ich wzrostowi. Lokalne spikule budujące gąbki zostały redeponowane do głębokowodnego środowiska z powodu spływów grawitacyjnych. Igły te mogą być jednym z głównych składników turbidytów w tym rejonie, tworząc warstwy gezowe i rogowce. Cenomańskie utwory w płaszczowinie śląskiej Karpat Zewnętrznych nazwane warstwami lgockimi środkowymi i górnymi (Rogowcami mikuszowickimi ) są przykładem takich facji. Skrzemionkowane igły gąbek z wapiennymi otwornicami bentonicznymi, promienicami i skrzemionkowanym materiałem utworzyły szczegółową serię drobnoziarnistych turbidytów, które są porównywane z głębinowymi, hemipelagicznymi, bezwapnistymi glinkami. Obecność tak bogatych zbiorowisk gąbkowych płytszych częściach zbiornika związane były z ekologicznymi czynnikami takimi jak ilość i jakość pożywienia oraz chemizm wody. Sedymentacja bogatych w spikule turbidytów rozpoczęła się w górnej części warstw lgockich środkowych. Jednak moment ten nie wiąże się z litologicznymi zmianami pomiędzy warstwami lgockimi środkowymi, a rogowcami mikuszowickimi.