Trądzik pospolity jest najczęstszą dermatozą u pacjentów między 11 a 30 rokiem życia. Dotyczy około 80-100% osób w tej grupie wiekowej, z czego u 85% ma przebieg łagodny (zaskórnikowy, grudkowy, grudkowo-krostkowy), natomiast u pozostałych 15% chorych występują ciężkie postacie zapalne, często pozostawiające blizny i przebarwienia.Etiopatogeneza trądziku pospolitego jest wieloczynnikowa. Na jego przebieg mają wpływ zarówno czynniki endogenne, takie jak: hormony, reakcje immunologiczne, cytokiny prozapalne, uwarunkowania genetyczne; oraz egzogenne: bakterie chorobotwórcze oraz dieta.Wśród postaci klinicznych trądziku pospolitego wyróżniamy: trądzik młodzieńczy, ropowiczy, skupiony, bliznowcowy i piorunujący.Leczenie trądziku pospolitego zależne jest od jego postaci i nasilenia. W łagodnych postaciach zalecane jest stosowanie preparatów aplikowanych miejscowo, które zmniejszają liczbę zaskórników oraz działają zarówno przeciwbakteryjnie, jak i przeciwzapalnie.Podstawą leczenia zewnętrznego trądziku są leki działające czynnie na elementy etiopatogenetyczne. Znaczenie wspomagające w terapii mają toaleta i pielęgnacja skóry. Zarówno lekarz prowadzący, jak i chory muszą zdawać sobie sprawę, że leczenie trzeba prowadzić systematycznie, przez wiele miesięcy, a nawet lat. Obecnie lekami pierwszego rzutu w trądziku łagodnym i średnio nasilonym są miejscowo stosowane retinoidy. Ze względu na działanie hamujące tworzenie się zaskórników i mikrozaskórników są to leki preferowane również w leczeniu podtrzymującym. Drugą grupę środków do miejscowego stosowania stanowią preparaty zawierające antybiotyki. Działają przeciwbakteryjnie, nie dają objawów drażniących, ale ich długotrwałe stosowanie może doprowadzić do lekooporności. Ponadto stosowane są również preparaty przeciwbakteryjne, jak nadtlenek benzoilu, keratolityczne – kwas salicylowy, α-hydroksykwasy oraz kwas azelainowy wykazujący słabe działanie keratolityczne, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.Leczenie ogólne trądziku pospolitego opiera się na antybiotykoterapii. Jej głównym wskazaniem do stosowania jest średnio nasilona i ciężka postać trądziku pospolitego. Należy unikać monoterapii, pamiętając, że nie łączy się antybiotyków doustnych, z tymi stosowanymi miejscowo. Antybiotyki podawane doustnie działają zarówno przeciwzapalnie, jak i przeciwbakteryjnie. W leczeniu systemowym stosowane są również retinoidy (izotertynoina), oraz leki hormonalne, normalizujące poziom androgenów w organizmie. Obecnie nowych możliwości leczenia trądziku poszukuje się wśród światłolecznictwa, terapii hormonalnej, enzymów biorących udział w skórnym metabolizmie androgenów i ligandów receptorów PPAR. Leczenie trądziku pospolitego stanowi bardzo trudny i złożony problem. Sposób terapii farmakologicznej zależy od stopnia nasilenia zmian chorobowych, czasu trwania choroby, ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych, a także od możliwości finansowych pacjenta. Tylko właściwa terapia, dobrana indywidualnie do każdego pacjenta, może przynieść zadowalające efekty terapeutyczne i znacznie poprawić jakość życia pacjentów.
Acne vulgaris is the most common dermatosis at patients between 11 and 30 years of age. It concerns about 80-100% of people in this age group, of which 85% have a mild process (comedo, follicular, maculopapular pustular), while the remaining 15% patients suffer from severe inflammation, often creates scars and discoloration.Etiopathogenesis of acne is multifactorial. Its course is influenced by endogenous factors such as hormones, immune reactions, proinflammatory cytokines, genetic and exogenous conditioning, pathogenic bacteria and diet.Among clinical forms of acne vulgaris, the following are distinguished: Acne juvenilis, Acne phlegmonosa, Acne conglobata, Acne keloidea, and Acne fulminans.Treatment of acne vulgaris depends on its form and severity. In mild forms it is recommended to apply locally-acting preparations which reduce the number of comedones and have antibacterial as well as anti-inflammatory effects.The basis for treatment of external acne are medicines which influence actively etiopathogenical elements. Healthy lifestyle and skin care have supportive meaning in therapy. A doctor as well as a patient, must be aware of the fact that treatment needs to be carried out systematically for many months, or even years.Currently, the first line medicines for mild and medium acne are local retinoids. Due to the braking effect of formation of comedones and microcomedones these are medicines preferred as well in the support treatment. The second group of medicines for local application are preparations comprising of antibiotics. An antibacterial effect does not give irritating symptoms, but their long-term application may lead to drug resistance. Moreover, antibacterial preparations are also applied, such as benzoyl peroxide, keratolytic – salicylic acid, α-hydroxy acids and azelaic acid showing weak keratolic, antiseptic and anti-inflammatory effects.The general treatment of acne vulgaris is based on antibiotics therapy. Medium or severe forms of acne vulgaris are the main indication for antibiotics. Monotherapy shall be avoided, bearing in mind that oral antibiotics shall not be combined with those applied locally. Antibiotics in oral form have anti-inflammatory effect as well as antiseptic one.In the systemic therapy, retinoids (isotertynoin) and hormones, that normalize the level of androgens in organism, also are applied.Currently, the new methods of acne vulgaris treatment are sought in phototherapy, hormone therapy and enzymes involved in skin metabolism of androgens as well as among PPAR receptor ligands. The treatment of acne vulgaris is a very difficult and complex problem. The method of pharmacological therapy depends on the severity of sickness changes, the duration of sickness, the risk of adverse symptoms occurrence as well as on financial condition of a patient. Only the proper therapy, adjusted individually to each patient, can give satisfactory results and improve significantly the quality of patients’ life.
