Usytuowanie i burzliwa historia Półwyspu Krymskiego sprawiły, że mimo przynależności do Ukrainy od prawie 60 lat, postrzega się go jako obszar rosyjski. Skutkuje to obecnością wielu problemów między Ukrainą a Rosją, po części rozwiązanych, po części zaś obecnych w dzisiejszych stosunkach dwustronnych. Kwestie problemowe narastały przez lata. Szereg z nich, jak np. przynależność Krymu i Sewastopola do państwa ukraińskiego, zostało, jak mogłoby się wydawać, na dobre rozwiązanych, w wyniku rozmów prowadzonych na przestrzeni lat przez administracje prezydentów Krawczuka i Kuczmy. Wciąż jednak, po stronie rosyjskiej, obecne są głosy podważające status tych terytoriów, zapisany w porozumieniach i traktacie ukraińsko-rosyjskim z 1997 roku.Niemało emocji po obu stronach budzi wciąż stacjonowanie w Sewastopolu rosyjskiej Floty Czarnomorskiej, któremu przeciwstawia się wielu mieszkańców Ukrainy i ukraińskich polityków. Trzeba zauważyć jednak, że Moskwa, pogodziwszy się z utratą Krymu, nie wyobraża sobie utraty możliwości stacjonowania swej marynarki w Sewastopolu, mieście - symbolu, będącym świadkiem wielkiej rosyjskiej chwały i odwagi. Militarna obecność w tym miejscu jest dla strony rosyjskiej kwestią prestiżu, którą trudno pogodzić z niepodległością Ukrainy i chęcią jej pełnej niezależności od Rosji. Czynnikiem komplikującym relacje Kijowa z Moskwą jest również fakt zamieszkiwania Krymu głównie przez Rosjan. Szczególnie istotnym był ten wymiar w 2008 roku, gdy miała miejsce wojna rosyjsko-gruzińska, a Rosjanie swoje zachowanie tłumaczyli obroną obywateli Federacji Rosyjskiej zamieszkujących gruzińskie prowincje – Abchazję i Osetię Południową. Sytuacja na tych obszarach podobną była do tej, z którą mamy do czynienia na Krymie, dlatego świat zachodni 4 lata temu zaczął zastanawiać się, czy Ukraina stanie się nową Gruzją. Scenariusz taki był o tyle prawdopodobny, że ówczesny ukraiński prezydent, Wiktor Juszczenko, nad dobre stosunki z Rosją przedkładał te z Unią Europejską i NATO, co przekładało się na mocne wypowiedzi rosyjskich polityków w kwestii Krymu. Dziś, gdy w Kijowie zasiada Wiktor Janukowycz, bardziej przyjaźnie nastawiony do Rosji niż jego poprzednik, odpowiedź na powyższe wątpliwości winna brzmieć „nie”, nie jesteśmy jednak w stanie przewidzieć z pewnością, co przyniesie przyszłość. Prócz już nakreślonych, nie sposób pominąć istotnych spraw wewnątrzukraińskich związanych z Półwyspem, od których nie da się uciec. Kwestią taką pozostaje status Tatarów krymskich, których napływ na Krym z terenów, do których zostali deportowani w 1944 roku, nie pociąga za sobą odpowiednich decyzji politycznych i uregulowań prawnych, powodując zatargi z miejscową ludnością.Praca "Autonomiczna Republika Krymu i jej znaczenie w stosunkach ukraińsko-rosyjskich" ma pomóc Czytelnikowi w zrozumieniu sytuacji na Półwyspie i jego istotności w stosunkach między Rosją a Ukrainą. Winna również pokazać, jak jego strategiczne znaczenie ma się do rzeczywistości i czy pojawiające się wciąż większe i mniejsze spory mają w niej swoje uzasadnienie.
Location and tumultuous history of the Crimean Peninsula caused that despite belonging to Ukraine for 60 years, it is seen as Russian area. It results in the presence of many problems between Ukraine and Russia, partly fixed and partly present in today’s bilateral relations.Problem issues grew over the years. Several, such as affiliation of the Crimea and Sevastopol to the Ukrainian state, was, as we may think, resolved for good as a result of the talks led over the years by the administrations of presidents Kravchuk and Kuchma. Still, on the Russian side there are voices that undermine the current status of these territories, written in the agreements and Ukrainian-Russian treaty of 1997.A lot of emotions on both sides raises the stationing in Sevastopol of Russian Black Sea Fleet which many residents of Ukraine and Ukrainian politicians are opposed. Must be noted, however, that Moscow, which came to terms with the loss of the Crimea, cannot imagine losing the possibility of its Navy stationing in Sevastopol, a symbolic city, which witnessed the great Russian glory and courage. Military presence in this place is a matter of prestige to the Russian side, really difficult to connect with the independence of Ukraine and its desire of full independence from Russia.A complicating factor in Kiev-Moscow relations is the fact, that the Crimea is inhabited mainly by Russians. This was particularly important factor in 2008, when there was the Russian-Georgian war, and the Russians explanation to their behaviour was based on the defence of Russian citizens living in the Georgian provinces - Abkhazia and South Ossetia. The situation in these areas was similar to the one we have in the Crimea, which is why the West four years ago began to wonder, whether Ukraine will become the new Georgia. This scenario was likely, because the then president of Ukraine, Viktor Yushchenko, submitted the good relations with European Union and NATO above the good relations with Russia, which caused harsh statements of Russian politicians in the issue of the Crimea. Today, as in presidential seat in Kiev we have Victor Yanukovych, with more friendly attitude to Russia than his predictor, the answer to foregoing doubts should be “no”, but we are not able to predict with certainty what the future holds.Apart from already outlined, it is impossible not to mention the significant intra Ukrainian issues related to Peninsula, one of which is the status of the Crimean Tatars, whose inflow to the Crimea from the areas to which they were deported in 1944, does not imply the relevant political decisions and legal regulations, causing conflicts with the local population.Case study "Autonomous Republic of Crimea and its importance in Ukrainian-Russian relations" was written to help the reader to understand the situation on the Peninsula and its significance in the relations between Russia and Ukraine. It should also show, if there really is a strategic role of the Crimea and whether the major and smaller disputes find their justification in reality.
