Boundary as a sacred space – analysis of the functioning of the category of boundary in the Polish folk culture

Celem niniejszej pracy jest wykazanie sakralnego charakteru przestrzeni granicznej w kulturze ludowej Polski. Granica stanowiła niezmiernie ważny element w funkcjonowaniu życia społecznego. Jako miejsce o charakterze ambiwalentnym, świętym, a zarazem skalanym była obszarem przenikania sił zaświatowych. Teren graniczny prezentował się ludziom, jako wielce niebezpieczny i chaotyczny. Na granicy spotkać można było postacie demoniczne: diabły, czarownice, duchy. Był to teren działania sił destrukcyjnych, nadprzyrodzonych, obcych. Granica posiadała również pozytywne wartościowanie. Jako miejsce posiadające kontakt z zaświatami, była najlepszym obszarem na odprawianie magicznych praktyk. Charakteryzowała się właściwościami leczniczymi oraz uzdrawiającymi. Do głównych zadań przestrzeni granicznej należało oddzielenie sfery tego, co swojskie od obszaru obcego. Zapewniała ona bezpieczeństwo ludziom znajdującym się wewnątrz przestrzeni, którą wydzielała. Niniejsza praca prezentuje sakralny wymiar granicy. W kolejnych rozdziałach rozpatrywane są różne rodzaje granicy oraz ich funkcjonowanie w życiu społeczności wiejskiej.

The aim of this dissertation is to show the sacral character of boundaries for Polish folk culture. Boundary forms a very important element of a social life. As a place which is ambivalent: sacred and defilement at the same time, it was the area of pervading the forces from world. People were perceiving boundary space as a remarkably dangerous and chaotic. On the border could be seen demonic figures: devils, witches, ghosts. It was a territory of activity destructiveness, supernatural and strange forces. But boundary was also seen positively, as a place of having contact with a spirit word, it was the most common place of doing magical practices. Boundary has been characterized of having healing properties. The main task of boundary space was to separate sphere of known and sphere of strange. Boundary was assuring safety to people who were in the space, which boundary demarcated. This dissertation presents sacral character of boundary. In the following chapters are analyses of different types of boundaries and their functioning in the life of the rural community.