Praca badawcza pt. „FBI i CIA w okresie zimnej wojny – analiza porównawcza” omawia dwie największe służby bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych Ameryki.Analiza porównawcza obejmuje funkcjonowanie FBI i CIA w zakresie ich wzajemnej współpracy. Rozważania poświęcone zostały przede wszystkim motywom, warunkom i okolicznościom powstania i rozwoju FBI i CIA, celom i obszarom działania obu agencji, w szczególności podziałowi działań, kolejno kształtowaniu na przestrzeni lat uprawnień tych służb i ich struktur organizacyjnych oraz wpływowi jaki na kształt tych organizacji, jak i wzajemne antagonizmy pomiędzy nimi mieli ich czołowi przywódcy.Przeprowadzona analiza dotyczyła okresu tzw. „zimnej wojny” czyli aktywnej działalności wywiadowczej i kontrwywiadowczej pomiędzy państwami kapitalistycznymi pod przywództwem Stanów Zjednoczonych Ameryki, a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), kiedy to następowało kształtowanie się profesjonalnych służb wywiadowczych, rozwijających i doskonalących swoje struktury i działania taktyczne.Praca składa się z pięciu rozdziałów.Rozdział pierwszy stanowi wprowadzenie do tematu. Scharakteryzowano tutaj podział i pojęcie wywiadu i kontrwywiadu oraz zadania służb specjalnych w tym zakresie. Omówiono istotę i zakres działania agencji wywiadu i kontrwywiadu jako składników kompleksowego systemu obronności oraz ochrony bezpieczeństwa i interesów państwa. Przedstawiono pojęcie zimnej wojny i przebieg działań państw kapitalistycznych pod przywództwem Stanów Zjednoczonych Ameryki, a ZSRR. Wskazano na rolę strategii zarządzania służbami wywiadu i kontrwywiadu, która decyduje o tworzeniu, funkcjonowaniu i rozwoju służb jako całości.Rozdział drugi charakteryzuje FBI - agencję kontrwywiadu Stanów Zjednoczonych Ameryki, mającą na celu zapewnienie bezpieczeństwa wewnątrz kraju. Omówiono tutaj kolejno: powstanie i rozwój FBI, uprawnienia biura i jego strukturę organizacyjną, czołowe postacie kierujące FBI i prokuratorów generalnych, którzy swoimi ustawami przyczynili się do zreformowania biura, a tym samym jego rozwoju.Rozdział trzeci przedstawia funkcjonowanie CIA jako służby wywiadowczej Stanów Zjednoczonych Ameryki, czyli agencji działającej poza granicami kraju i przeznaczonej do zdobywania strategicznych informacji dotyczących jednostek i państw obcych i ich działań skierowanych przeciwko bezpieczeństwu USA. Omówiono tutaj kolejno: powołanie CIA i początki działania agencji, jej organizację i sposób działania oraz naczelne kierownictwo.Rozdział czwarty prezentuje wspólne cele i obszary działania FBI i CIA na rzecz systemu obronności oraz ochrony bezpieczeństwa i interesów Stanów Zjednoczonych Ameryki.Z kolei rozdział piąty charakteryzuje źródła i przyczyny rywalizacji i sporów w działalności obu agencji. Jako źródło trudności we współpracy, rozdział ten, uwidacznia zwłaszcza wpływy personalne m.in. w postaci antagonizmów naczelnego kierownictwa FBI i CIA - w szczególności osobowość wieloletniego szefa FBI J. Edgara Hoovera. Rozdział podkreśla, że niezdrowa rywalizacja i trudności we współpracy obu agencji, wpływy personalne i polityczne oraz zmiany w koncepcjach działania służb wywiadowczych na przestrzeni okresu działań zimnej wojny, miały negatywny wpływ na kształt funkcjonowania omawianych instytucji wywiadowczych i wpłynęły na zagrożenie bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych.
The thesis entitled FBI and CIA during the period of Cold War-the comparative analysis describes two major secret service agencies of the United States of America.The comparative analysis spans functioning and cooperation of the two major intelligence agencies of the USA during the period of Cold War. In order to understand the logics standing behind the actions taken by FBI and CIA, the study includes detailed description of motives, conditions, circumstances which contributed to the formation of the agencies as well as their competences, operational range, organizational structure and later modifications.The thesis is subjected to close scrutiny in the five consecutive chapters of the paper.The first chapter is subdivided into three sections. The first one outlines the conceptual understanding of counterintelligence and special services’ and their competences as constituent elements of a complex defense system securing the national interest, whereas the second is a study of Cold War period, revealing the involvement of the USA and other capitalistic countries, in the conflict with Soviet Union. The final section discusses the role of strategy employed into the command of the intelligence as a factor determining procedures involved in formation, functions, and further development of the services as a whole.The next chapter is dedicated to the main counterintelligence agency of the USA, the FBI, which role is to coordinate domestic intelligence activities and securing the national welfare from within the country. The detailed description of the rise, competences, organizational structure, men in command as well as the reforms introduced by the Attorney General of the bureau, given from the historical perspective, serves as a base for better understanding of the Agency’s functions and position today.The content of the third chapter presents the ubiquitous presence of CIA as an intelligence service of the United States of America, protecting the national interest abroad. This analysis, consists of three parts, the first of which shows the necessity of the agency’s overseas presence, their duties which involve collection of strategically important information, monitoring of foreign countries actions against the USA security, as preventive measures reducing the risk of a possible attack. The following sections describe the period of formation, functions, organizational structure and the headquarters officials of the CIA in its initial stage of existence.The fourth chapter explores the sphere of shared goals of both agencies, such as aiming at increasing national security, guardianship of the USA interest or defense enhancement.The last chapter is a study of sources and reasons leading to rivalry and disputes between the two agencies. The following sections track the origins of the animosity to the sphere of personal influence, and emphasize the role of antagonistic headquarter approach of both agencies towards each other (especially, in the person of J E H, a long-time director of FBI) as a crucial factor determining hostility in what should have been undisturbed cooperation. Finally, the analysis allows to conclude that During the period of important, cold war decision-making , fierce rivalry, exercising of personal and political influence as well as the changes introduced in CIA and FBI competences, resulted in far-reaching repercussionscausing general dysfunction of the institutions, and as such led to a substantial decrease of national security level in the USA
