Przestrzennezróżnicowanie składu chemicznego wód, ze szczególnym uwzględnieniem metodyki oznaczeń stężenia jonów na przykładzie wód Doliny Kościeliskiej Tatr Zachodnich.

Celem pracy było określenie struktury składu chemicznego wód, ze szczególnym uwzględnieniem badań metodyki oznaczeń stężenia jonów oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie czy można w sposób bezpośredni porównywać metody historyczne z popularnie stosowaną chromatografią jonową. Badania terenowe odbyły się 27 kwietnia 2012 roku na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego w Dolinie Kościeliskiej. Pobrano 8 próbek wody. W terenie zmierzono temperaturę, przewodnictwo elektrolityczne oraz pH wód powierzchniowych i źródeł wielofunkcyjnym terenowo-laboratoryjny miernikiem Elmetron CX-401. Punkty pomiarowe zostały dobrane tak aby reprezentowały odmienne środowiska hydrogeochemiczne. Jedna seria pomiarowa posłużyła do interpretacji wyników. W laboratorium hydrochemicznym IGiGP oznaczono 14 jonów (Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, HCO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2, PO43-, F-, Br-) metodą chromatografii jonowej używając DIONEX ICS-2000. Wody sklasyfikowano pod względem: hydrochemicznym, twardości ogólnej, mineralizacji i jakości wód (Dz.U. Nr 257 poz. 1545 i Nr 143 poz. 896). W strukturze składu chemicznego główny udział wśród kationów mają jony wapnia (28,79 mg•dm-3, (66,67%mval)) a wśród anionów wodorowęglany(82,97 mg•dm-3 (72,99%mval)). Według klasyfikacji Szczukariewa i Pirkłońskiego badane wody są czterojonowe, klasy 39 (HCO3-SO4-Ca-Mg) i trzyjonowe klasy 9 (HCO3-Ca-Mg). Ze względu na niskie stężenia wapnia i magnezu są to głównie wody bardzo miękkie, miękkie lub średnio twarde(Pazdro, Kozerski 1990). Pod względem jakości są to wody pierwszej klasy czystości. Są to wody naturalne o odczynie słabo zasadowym. Porównanie metod historycznych i współczesnych może być dokonywane bezpośrednio gdyż procentowa różnica wyników jest niewielka.

The purpose of research was hydrochemical characteristic of stream and springs water. Eight water samples were taken from Valley Kościeliska in Western Tatras. . In hydrochemical laboratory of IGiGP UJ 14 ions (Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, CHO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2-, PO43-, F-, Br-) were measured using method of chromatography (DIONEX ICS-2000). Special attention was put of methods of making ph, total hardness and bicarbonates. The markings were made using traditional methods (titrationgeberal and carbonate hardness,colorimetry – pH) and ion chromatography. Waters were classified in respect of hydrochemical, hardness and water quality classes (Dz.U. Nr poz. 1545 i Nr 143 poz. 896). According to hydrochemical classification of Szczukariew and Prikłoński these waters are four-ion, class 39(SO¬4–HCO3–Mg–Ca)and three-ion, class 18(HCO3-Mg-Ca). Because of low concentration of calcium and magnesium these waters are fairly very soft, soft and medium hard;(Pazdro, Kozerski 1990). Acording to water quality classes tested waters belong to first class. The result of tradition methods can be compared directly with popular chromatography.