Przeżycia religijne dzieci przystępujących do I Komunii Świętej w ponowoczesnym świecie konsumpcji. Na przykładzie uczniów klasy drugiej Szkoły Podstawowej w Liszkach

Praca jest próbą odpowiedzi na pytanie czy w obecnym ponowoczesnym świecie jest miejsce na pełne, głębokie przeżywanie sakramentu I Komunii Świętej. Badaniami objęto dzieci przystępujące do I Komunii Świętej i ich rodziców, będących przedstawicielami tradycyjnej katolickiej rodziny wiejskiej. Podstawę teoretyczną badań oparto na współczesnych teoriach konsumpcjonizmu, szczególnie rozważaniach Zygmunta Baumana, George’a Ritzera, rynkowej teorii religii, Teorii klasy próżniaczej Thorsteina Veblena, oraz Szkicu o darze Marcela Maussa. Analizie poddano także wpływ mediów i reklamy na postawy konsumenckie dzieci. Z przeprowadzonych badań wynika, że także społeczność wiejska przejawia obecnie zdecydowanie konsumpcyjny charakter. Nastąpiła istotna zmiana w sposobie traktowania religii. Sakrament I Komunii Świętej stał się dla większości rodzin okazją do towarzyskiego spotkania, pochwalenia się statusem materialnym i wymiany prezentów. Był też czasem wzmożonej konsumpcji na pokaz. Dzieci z jednej strony poddawały się emocjom towarzyszącym uroczystemu, religijnemu przeżyciu, z drugiej, wspólnie z rodzicami ulegały konsumpcyjnej presji, która przesłaniała głębokie rozumienie sakramentu komunii świętej. Zebrany materiał pokazał, że Kościół katolicki podejmuje próby, których celem jest ograniczenie komercyjnego traktowania praktyk religijnych i sakramentów. Jednak w obecnej chwili nacisk na posiadanie i ciągła konkurencja są tak duże, że większość ludzi nie jest gotowa na rezygnowanie z przyjemności w imię duchowych wartości.

The thesis is an attempt of answering the question whether in current post-modern world there is still space for complete, deep experiencing of Sacrament of First Holy Communion. The research involved both children at the time of their First Communion and their parents, representatives of traditional, catholic rural families. As for theory, research was based on modern consumerism theories, mostly on works by Zygmunt Bauman and George Ritz, on the market theory of religion, Theory of The Leisure Class by Thorstein Veblen and The Gift by Marcel Mauss. Analysis also involved the influence of media and advertisement on children’s consumer attitudes. The research showed that rural communities in modern days strongly manifest consumerism. It also proved that there’s been a great change in attitude towards religion. The Sacrament of First Holy Communion for most of the families was an occasion to participate in social meeting where they could show off their material status and exchange gifts. It was also a time of enhanced, ostentatious consumerism. The children were on one hand influenced by the emotions that accompany solemn religious experience, but than on the other hand along with their parents they gave in to the pressure of consumerism, that clouded their ability of understanding the depth of First Holy Communion. The gathered material showed that Catholic Church attempts to restrain materialistic attitude towards religious practices and sacraments, yet the modern society is too focused on accumulating material wealth and constant consumerism that most people aren’t willing to give up pleasures in the name of spiritual values.