Wyzwania translatorskie w tłumaczeniu tekstów prawnych i prawniczych - problemy różnic kulturowych i ekwiwalencji w tłumaczeniu dokumentów prawnych

STRESZCZENIENiniejsza praca poświęcona jest wybranym problemom w tłumaczeniu prawnym i prawniczym wynikającym z nieprzystawalności systemów prawnych. Różnice systemowe, specyficzne dla danego systemu konwencje językowe oraz kulturowo uwarunkowane cechy języków prawnych mogą stanowić przeszkodę stojącą na drodze tłumacza do ekwiwalencji i wykonania poprawnego tłumaczenia. Celem Rozdziałów 1 i 2 jest zwięzłe przedstawienie podstaw teorii tłumaczenia z akcentem położonym na tłumaczenie prawnicze. Następnie przedstawione są trudności, które mogą wystąpić podczas tłumaczenia tekstów prawnych i prawniczych. W rozdziałach tych podjęta zostaje też próba wyjaśnienia, dlaczego stawienie czoła tym problemom stanowi wyzwanie, dlaczego tak istotne jest, aby tłumacz potrafił się z nimi uporać oraz jakich umiejętności i jakiej wiedzy oczekuje się od tłumacza tekstów prawnych i prawniczych. Rozdział 3 zawiera analizę problemów tłumaczeniowych w wybranych polskich i angielskich tekstach prawnych (umowach), które wystąpiły podczas tłumaczenia tychże tekstów odpowiednio na język polski i angielski. Podsumowanie rozdziału stanowi stwierdzenie, że tłumaczenie tekstów prawnych i prawniczych, mimo, iż stanowi wyzwanie, w które wpisana jest nuta niewykonalności, zadaniem tłumacza jest dostarczenie takiego tekstu, który w języku docelowym będzie funkcjonował tak samo jak w języku źródłowym. Dlatego też tak istotne jest, aby tłumacz potrafił rozpoznać wyzwania, jakie stawia przed nim tekst prawny czy prawniczy w języku źródłowym i zdołał odnaleźć takie rozwiązania problemów, których zastosowanie umożliwi mu wykonanie poprawnego tłumaczenia.

This thesis addresses some specific problems in the field of legal translation resulting from incompatibilities of legal systems. Systemic differences, system-bound language conventions and culture specificity of certain features of legal languages may all be an obstacle standing in the translator’s way to achieving equivalent effect and providing accurate translation. Chapters 1 and 2 aim at providing a conscise theoretical basis for translation, with emphasis put on legal translation. They further elaborate on the difficulties which may occur in translation of legal texts, and try to answer the question why it is a challenging task to deal with such difficulties, why it is so important to deal with them, and how much is expected from legal translators with respect to their skills and knowledge. Chapter 3 discusses translational problems encountered in Polish and English legal documents (selected agreements) in the process of translation of those documents into the English and Polish language respectively. It is also concluded that although translation of legal documents is a challenge with a feature of infeasibility inscribed into it, it is a legal translator’s task to produce a functional text in the target language. Hence, it is vital for a translator to be able to recognize the challenges posed and manage to find the best possible solution, the application of which would result in an accurate translation.