Dorosłość osób o zróżnicowanym stopniu upośledzenia umysłowego. Swoistość zaburzeń w indywidualnym i społecznym funkcjonowaniu

The aim of this paper is to depict an individual and social picture of mentally disabled adults in the context of behavioural disorders and degree of disability. The subject of the research is indications of disorders in psychosocial functioning of people with differential degree of mental disability. The problem of individual and social functioning of mentally disabled adults was also raised in the paper. What is more, family situation and forms of rehabilitation assistance were presented. Furthermore, the concept of adulthood in the context of mental disability was explained.The paper presents empirical data describing the situation of the therapy workshops' participants. These data concern factors determining realization of tasks connected with age, interactions in social environment and behavioural disorders. On the basis of the analysis of the collected empirical material, the postulates for pedagogic practise were introduced. Also the suggestions of the model forms of the support for mentally disabled adults were presented.

Celem pracy było ukazanie portretu indywidualnego i społecznego dorosłych osób upośledzonych umysłowo w kontekście zaburzeń w zachowaniu i stopnia upośledzenia. Natomiast przedmiotem badań były przejawy zaburzeń w psychospołecznym funkcjonowaniu osób o zróżnicowanym stopniu upośledzenia umysłowego. W pracy podjęty został problem indywidualnego i społecznego funkcjonowania dorosłych osób upośledzonych umysłowo. Została przedstawiona sytuacja rodzinna badanych oraz formy udzielanej pomocy rehabilitacyjnej. Wyjaśniono pojecie dorosłość w kontekście upośledzenia umysłowego.Przedstawione zostały dane empiryczne opisujące sytuację uczestników warsztatów terapii zajęciowej. Dane te dotyczyły czynników determinujących realizacje zadań wynikających z roli związanej z wiekiem, interakcji z otoczeniem społecznym oraz zaburzeń w zachowaniu. W oparciu o analizę zgromadzonego materiału empirycznego zostały wprowadzone postulaty dla praktyki pedagogicznej oraz przedstawiono propozycje modelowych form wsparcia dla dorosłych osób upośledzonych umysłowo.