Metaforyka Leśmiana: między poetyką a kreowaniem rzeczywistości

Boleslaw Leśmian is one of the most outstanding Polish poets. Language of his poetry is considered as a unique phenomenon. This work is entirely dedicated to the analysis of a unique (leśmianowskiej) metaphor. All the tested material has been divided into three groups (verbal metaphors, metaphors of nouns, adjectives metaphor), which are devoted to the analysis of the following chapters.Verbal metaphors are more than 75% of the material has been examined. These metaphors in an unprecedented way more dynamic picture of the world, make it more fluid, even metamorphic.Adjectival metaphors are more about 11% of the material has been examined. They play a dual role Leśmian work. Around the world filled with color, shades, light and bring to it a wide range of emotions.Metaphors nouns account for about 15% of the material has been examined. They complement leśmianowski world oo new unique quality.In summary metaphors play an important role in the creation Leśmian. They affect the creation of the world. Metaphors confirm the power and talent of the poet.

Bolesław Leśmian jest jednym z najwybitniejszy polskich poetów. Nad jego twórczością pochylało się wielu znakomitych badaczy. Język jego poezji zgodnie uznawany jest za zjawisko niepowtarzalne, które jednak po dziś dzień nie doczekało się komplementarnej analizy. Niniejsza praca stanowi pewnego rodzaju próbę przebadania jednego z jego wycinków tj. poświęcona jest w całości analizie wyjątkowej, leśmianowskiej metafory. Cały przebadany materiał został podzielony na trzy grupy (metafory czasownikowe, metafory rzeczownikowe, metafory przymiotnikowe), których analizie poświęcone są kolejne rozdziały. Metafory czasownikowe stanowią ponad 75% przebadanego materiału. Owe metafory w sposób niebywały dynamizują obraz świata, czynią go bardziej płynnym, wręcz metamorficznym. Różnorodność i mnogość bytów oraz ich nieograniczona przechodniość jest podstawą permanentnej zmienności oraz malowniczości, którą mienią się utwory Leśmiana. Świat ukazany jest w ciągłym ruchu. Jego istotę stanowi ciągłe „dzianie się”.Metafory przymiotnikowe stanowią ponad ok 11% przebadanego materiału. Odgrywają one w twórczości Leśmiana podwójną rolę. Wypełniają wokół świat barwą, odcieniami, światłem i wprowadzają do niego szeroką gamę uczuć. Z jednej strony ich funkcję można przyrównać do malarskiego pędzla, który wypełnia tętniący wokół świat barwą, odcieniami, światłem (tego w całości dotyczy rozdział poświęcony metaforom kolorystyczno-świetlnym), z drugiej strony metafory te stanowią swoistego rodzaju barometr, który wskazuje i wprowadza w ten świat szeroką gamę odczuć oraz niepowtarzalnych emocji. Metafory przymiotnikowe wprowadzają również do poezji pierwiastki zmysłowe.Metafory rzeczownikowe ok. 15% przebadanego materiału. Uzupełniają one leśmianowski świat o o nowe niepowtarzalne jakości. zawarte w twórczości Leśmiana w sposób dość wyraźny i radykalny ( często modyfikator i temat są w sensie semantycznym silnie od siebie oddalone) torują drogę metamorfozom tj. równie często mamy do czynienia z przenoszeniem właściwości świata roślinnego na świat ludzki, jak i odwrotnie zarażanie ludzkimi przymiotami przyrody. Metafory rzeczownikowe w właściwy sobie sposób uzupełniają obraz świata o nowe jednostkowe jakości.Podsumowując wzajemna konfiguracja metafor czasownikowych, rzeczownikowych i przymiotnikowych wpływa w sposób zasadniczy na kreację świata, jaki wyłania się z twórczości Leśmiana. Wyżej wspomniana konfiguracja metafor nie jest tym samym przypadkowa. Wnioski, które nasuwają się w związku z tak przebadaną metaforyką poświadczają (nie po raz pierwszy) niebywałą kompetencję i niezwykły talent, którymi to dysponował poeta do cna „osobliwy”, poeta artysta - Bolesław Leśmian.