Teoretyczne, metodologiczne i interpretacyjne ograniczenia badań nad aktywnością neuronów lustrzanych w kontekście rozumienia działania

Praca stanowi analizę okoliczności i konsekwencji wyróżnienia grupy neuronów znanych pod nazwą neuronów lustrzanych. Pierwotnie zlokalizowane w korze przedmotorycznej makaków komórki zidentyfikowano jako aktywne zarówno podczas wykonywania określonej sekwencji ruchowej jak i podczas obserwowania analogicznej sekwencji wykonywanej przez inną jednostkę.Wzrost zainteresowania zjawiskiem oraz rosnąca liczba hipotez dotyczących możliwych funkcji neuronów lustrzanych skłaniają do rozpatrzenia zjawiska z perspektywy neuronauki krytycznej.W pracy zarysowano tło teoretyczne towarzyszące badaniom neuonaukowym oraz opisano możliwości i ograniczenia metod badawczych wykorzystywanych najczęściej w badaniach neuronaukowych. Następnie omówiono kluczowe badania, które nadały kształt i kierunek obecnej debacie dotyczącej neuronów lustrzanych. Obecna dyskusja ogniskuje się wokół pytań o istnienie, funkcję i pochodzenie omawianych neuronów.Istotny jest problem utożsamiania dowodów na istnienie opisywanych komórek z dowodami dotyczącymi pełnionych przez nie ról. Spośród postulowanych przez badaczy funkcji do analizy wybrano rozumienie działania – rolę najwcześniej i najczęściej przypisywaną neuronom lustrzanym.Ważnym zagadnieniem jest wpływ metafory oraz aplikowalnych pojęć i definicji na kierunek rozwoju badań empirycznych. Praca dostarcza argumentów podważających rolę neuronów lustrzanych w rozumieniu działania. Stanowi jednocześnie sceptyczny głos w debacie dotyczącej potencjału eksplanacyjnego neuronauk.

The paper analyses the circumstances and consequences of distinguishing mirror neurons – cells active both during movement execution and observation of similar sequence performed by another subject. The increased interest in the phenomenon and the growing number of hypotheses about the possible functions of mirror neurons encourages to investigate the phenomenon from the perspective of critical neuroscience.This paper outlines the theoretical background of neuroscientific research and describes the limitations of research methods most commonly used in neuroscience.To analyse the key studies that gave shape and direction of the current debate on mirror neurons - focused around the question of the existence, role and origin of these cells. The function analysed in this paper is action understanding – first and most often proposed role of mirror neurons.One of important issues is the impact of metaphor, applied concepts and definitions on the direction and development of empirical research. The paper provides arguments challenging the role of mirror neurons in action understanding. It is also a sceptical voice in the debate on the explanatory potential of neuroscience.