Próby odnalezienia i tworzenia tożsamości europejskiej na przykładzie polityki kulturowej Unii Europejskiej

The thesis deals with an issue of European identity in the process of creating a common cultural space.The first chapter gives an overview of the cultural integration in Europe. There is shown the role of antiquity as a creative basis for intellectual culture, the work of Christianity as a religious and political bond and a complex of values brought by the modern culture. These three formations underlie the idea of unification and reinforce the development of contemporary European identity and values.The second chapter describes Europe as an area of impact of globalization and fragmentation of national cultures. There is shown a process of creation of the European identity and its multiplication. Following the researchers’ discourse on the "choice of identity" there are presented two models of European identity. The first is the model of the European heritage, based on universal values and philosophical and cultural achievements (as described in Part I). The other component is the common culture based on a variety of traditions, customs, ideals and way of life. The second model described is a" universalist transnationality." It is a concept of United Nations of Europe based on public-legal order of the European institutions and the creation of a new "cosmopolitan culture".The third part is a sequence of European Union actions in order to create a common cultural space. We can notice that it was only in the 70s while signing the "Declaration on European identity" that a culture begins to take the importance in the Community policy. A milestone is the Maastricht Treaty (1992), defining the limits of the institution of EU and Member State governments. Then we see how political decisions take practical dimension and result in the creation of numerous programs for culture ("Culture 2000", "Europe for Citizens").The last part reflects a practical activity of the cultural policy of the European Union - "European Capital of Culture".

Praca podejmuje problematykę europejskiej tożsamości w procesie tworzenia wspólnej przestrzeni kulturowej.Pierwszy rozdział pracy stanowi zarys kulturowej integracji Starego Kontynentu. Ukazana jest w nim rola antyku jako twórczej podstawy kultury intelektualnej, dzieło chrześcijaństwa jako spoiwa religijnego i politycznego oraz kompleks wartości zniesionych przez kulturę nowożytną. Te trzy formacje leżą u podstaw idei zjednoczeniowej i stanowią fundament rozwoju współczesnej tożsamości i wartości europejskich. Rozdział drugi opisuje Europę jako obszar zderzenia globalizacji i fragmentyzacji kultur narodowych. Ukazane są w nim procesy tworzenia tożsamości europejskiej i jej multiplikacji. Śledząc dyskurs badaczy na temat zasady „wyboru tożsamości” przedstawione są dwa modele tożsamości europejskiej. Pierwszym z nich jest model dziedzictwa europejskiego opartego na uniwersalnych wartościach i dorobku filozoficzno-kulturowego, opisanych w części I. Innym jego komponentem jest wspólna kultura oparta na różnorodnych tradycjach, obyczajach, ideałach i sposobie życia. Drugim opisanym modelem jest „ponadnarodowość uniwersalistyczna”. Jest to koncepcja zjednoczonych Narodów Europy oparta na porządku publiczno-prawnym instytucji europejskich i tworzeniu się nowej „kosmopolitycznej kultury”.Trzecia część pracy jest szeregiem działań Unii Europejskiej na rzecz tworzenia wspólnej przestrzeni kulturowej. Widzimy w niej, że dopiero w latach 70. wraz z podpisaniem „Deklaracji o tożsamości europejskiej” kultura zaczyna nabierać wartości i wagi w tworzącej się w polityce Wspólnoty. Kamieniem milowym okazuje się być Traktat y Maastricht (1992 r.) wyznaczający granice działalności instytucji unijnych i rządów państw członkowskich. Następnie jesteśmy świadkami jak polityczne decyzje przybierają praktycznego wymiaru i owocują powstaniem licznych programów na rzecz kultury („Kultura 2000”, „Europa dla Obywateli”).Ostatnia część jest odzwierciedleniem praktycznej działalności polityki kulturalnej Unii Europejskiej na przykładzie konkretnej inicjatywy –„Europejskiej Stolicy Kultury”.