European Union is a distinctive political actor. This unique entity is sometimes difficult to capture, because when looking at all the member states one should expect that their resources, economies and prestige combined together should constitute a powerful force on the international arena. At the same time it is a creation that does not have a significant army standing behind it, and has considerable problems when it comes to speaking with one voice on important foreign policy decisions. However, it turns out that even in the world of high politics where power used to be measured in military arsenal there is a place for the EU that represents a special kind of influence. Ian Manners came up with the idea of normative power Europe, which emphasises EU's capacity to exercise power through promoting and reinforcing democratic norms and human rights. Because of its devotion to these principles that it’s based on it also earned a level of trust among less developed countries who reach out to the EU for resources and expertise when they are trying to implement democratic changes. It exercises power through empowering others. Support provided is obviously conditional to some extent, but it’s mostly designed as a 'source for good'. Not everyone agrees, that this form of power is what the EU chose to be, but rather comes from certain deficiencies, like the most obvious lack of European army. It will be explored in more detail what the idea behind Ian Manner's normative power is and how the EU can be described as one in the following chapters. However, the main research question here will consider not only the EU, but also what it turns out to be its new normative rivalry - Russia. The case study for this analysis will be Georgia, as the EU has been cooperating with Tbilisi for a number of years now through various initiatives, such as EUJUST Themis and European Neighbourhood Policy (ENP). These were specifically designed to promote certain democratic changes, so they provide a good example of how successful was Union at fulfilling its normative agenda. Georgia has also been a country that has had very strong relations with Russia up to the year 2003, when after the Rose Revolution, Tbilisi politics turned more pro-European. As a result, Georgia became a place, where EU's and Russia's influences crossed and the results of these interactions became the topic of this work. Russia seemed to treat the idea of normative power Europe with certain dose of mistrust and doubt. As a country with the strong realist political view, focused on national interests the idea of pursuing purely normative goals may seem irrational or at least dishonest. Nevertheless, it will be presented how Moscow has introduced some of the normative narrative itself. New trend in its foreign policy will be noted along with the more open challenge to the EU's actions and initiatives. Questioning of some of the Union's decisions by Russia after the Rose Revolution will be examined. The most important discussions will be taking place around the Georgian-Russian conflict in 2008 and following declaration of independence by South Ossetia and Abkhazia. This is where the biggest normative clash took place between Russia and the EU and the circumstances will be described in detail. The main question for this work to answer will be whether these disagreements can prove that Russia decided to compete with the EU as a new normative power, or whether that was just a one-off situation that was a result of this one particular situation.
Unia Europejska jest często określana, jako specyficzny gracz na arenie międzynarodowej. Próby opisania, czy też pełnego ujęcia, natury Unii Europejskiej nastręczają pewnych trudności. Zwłaszcza, biorąc pod uwagę dostępność środków (ekonomicznych, militarnych), jakie mają wszystkie państwa członkowskie osobno można ulec wrażeniu, że w połączeniu powinna być to niezwykle potężna siła polityczna. Jednocześnie, nie można wziąć pod uwagę, że Unia nie ma swojej własnej armii, która by ją reprezentowała, a w wielu kwestiach nie potrafi przemawiać jednym głosem, jeśli chodzi o kwestie polityki zagranicznej. Jednak, okazuje się, że w świecie wysokiej polityki, gdzie siła mierzona była wielkością arsenału wojskowego jest miejsce dla innego rodzaju siły, którą reprezentuje właśnie Unia Europejska – ‘potęga normatywna’. Ian Manners, który pierwszy ukuł termin ‘normative power’ ( ‘potęga normatywna’) i opisał tym samym specjalny rodzaj wpływu, który posiada UE i w jaki sposób jest on wywierany na inne kraje. Polega on na promowaniu i umacnianiu wartości demokratycznych oraz praw człowieka. Sam koncept poddany jest głębszej analizie w niniejszej pracy, włącznie z krytyką, z która się spotyka w środowisku naukowym. Głównym tematem tej pracy będzie nie tylko UE i jej normatywna potęga, ale również jej zderzenie z nowym konkurentem – Rosją. Studium przypadku będzie Gruzja, gdzie UE była coraz mocniej zaangażowana w ostatnich latach w różne projekty (EUJUST Themis oraz Europejska Polityka Sąsiedztwa będące sztandarowymi projektami). Poprzez te inicjatywy, UE próbowała ugruntować swoją pozycję potęgi normatywnej. Gruzja jest także krajem, gdzie wpływy rosyjskie były bardzo mocno wyczuwalne do około roku 2003, kiedy to po Rewolucji Róż i zmianie rządu, kraj obrał kurs zdecydowanie pro-europejski z elementami polityki anty-rosyjskiej. W rezultacie Gruzja stała się miejscem, gdzie wpływy Unii Europejskiej i Rosji starły się, a konsekwencje tych interakcji stały się tematem tej pracy. Rosja podeszła do idei UE, jako potęgi normatywnej z pewnymi wątpliwościami i nieufnością. Dla kraju, który ma zdecydowanie realistyczne podejście do polityki, idea promowania demokracji i praw człowieka z czysto idealistycznych powodów nie wydawała się przekonywująca. Pewne elementy normatywne zostały jednak zaadaptowane przez władze na Kremlu i będzie to również poddane analizie. Główną osią dyskusji będzie konflikt Rosyjsko-Gruziński z 2008 i następujące po tym deklaracje niepodległości w Południowej Osetii oraz Abchazji. To właśnie wtedy największe normatywne dysputy miedzy Rosją oraz Unią Europejską były możliwe do zaobserwowania. Najważniejszym zadaniem tej pracy będzie sprawdzenie czy Rosja poprzez swoje postępowanie próbuje konkurować z UE jako nowa normatywna potęga, czy też jest to indywidualny przypadek wynikający z zaistniałej sytuacji.
