Surrealizm grecki: od jego korzeni w surrealiźmie francuskim do poezji Nikolasa Kalasa, Nikosa Engonopoulosa, Andreasa Embeirikosa i Odisseasa Elitisa.

Grecki ruch surrealistyczny osiągnął swoje apogeum w latach 30 XX wieku, mniej więcej w tymsamym czasie kiedy surrealiści francuscy rozpraszali się po świecie i szukali nowych miejsc z powoduwybuchu drugiej wojny światowej. Wojna oraz problemy polityczne które po niej nastąpiły, i zktórymi przyszło się Grekom zmagać w pierwszej połowie XX wieku, nie tylko nie zdławiłysurrealizmu, ale wręcz go stymulowały. Celem niniejszej pracy jest pokazanie powodów różnicpomiędzy greckim i francuskim surrealizmem, poprzez analizę historii obydwu ruchów, oraz poprzezprzyjrzenie się twórczości czterech jego przedstawicieli w Grecji.Pierwszy rozdział pracy nakreśla historię ruchu surrealistycznego, zaczynając od jego powstaniawe Francji i jego korzeni w modernizmie. Ponieważ ruch surrealistyczny ze swojej natury występowałprzeciw tradycji, istotnym jest, żeby zrozumieć modernizm – tradycję przeciwko której się buntował.Modernizm francuski miał swoją kulminację w ruchu estetycznym, który chciał podważać wartości iideały społeczeństwa mieszczańskiego. Francuscy surrealiści podobnie jak ich poprzednicy odrzucalikapitalizm, ale zdecydowali się jednocześnie wyrazić to w kompletnie odmienny sposób. Ponieważmoderniści greccy nie byli aż tak skoncentrowani na kapitalistycznym społeczeństwie, także greccysurrealiści nie skupiali się na tym temacie aż tak, jak rzecz się miała z kwestią greckiej tożsamości.Artyści surrealistyczni w Grecji, podobnie jak Francuzi przejęli tematy poruszane przez modernistów,ale potraktowali je w całkowicie oryginalny, „surrealistyczny” sposób.Każdy z kolejnych rozdziałów traktuje o jednym konkretnym przedstawicielu greckiego surrealizmu.Rozdział drugi opisuje postać Nikolasa Kalasa i stara się udowodnić, że jego dzieła przyczyniły się dosukcesu ruchu surrealistycznego w obalaniu modernistycznego dziedzictwa. Rozdział trzeci analizujepoezję Nikosa Embeirikosa, którego utwory także starały się rzucić wyzwanie poprzednikom itradycyjnemu językowi. Andreas Embeirikos, który jest przedmiotem rozdziały czwartego, byłodmienny od pozostałych poetów, a nawet od całej reszty literatury greckiej, ze względu naerotyczny charakter swojej twórczości. Dosadne opisy seksualności obalają tradycyjne wartościmoralne I normy społeczne jednocześnie kwestionując koncept niskiej i wysokiej literatury. Piąty zkolei i zarazem ostatni rozdział opisuje postać Odysseusa Elitisa, prawdopodobnie najbardziejpopularnego spośród poetów surrealistycznych, pochodzących z Grecji. Elitis starał się znaleźćprawdziwie oblicze Grecji, pozbawione zanieczyszczeń, które powstały w czasach renesansu.Czterech omawianych w powyższej pracy poetów odegrało znaczącą rolę w surrealistycznymruchu greckim. Analiza ich poezji w świetle rozwoju surrealizmu we Francji, wcześniejszego o całądekadę, dowodzi jasnego obrazu celów oraz osiągnięć surrealizmu w Grecji.

The Greek surrealist movement gained momentum in 1930s, at about the same time that Frenchsurrealists were dispersing and searching for a new base due to the onset of World War II. The warand subsequent political problems the Greeks faced during the first half of the twentieth centurysimulated surrealism instead of quelling it. The aim of this thesis is to investigate the reasons for thedifferences in Greek and French surrealism by analyzing the history of both movements and bystudying the work of four surrealists who typify the Greek movement.The first chapter of the thesis discusses the history of surrealism, beginning with the Frenchmovement and its roots in modernism. Because of the nature of the surrealist movement is to rebelagainst tradition, it is important to understand modernism, the tradition against which surrealismwas reacting. Modernism in France culminated in an aesthetic movement vocally opposed to theideals of bourgeois society. The French surrealists maintained their predecessors’ rejectioncapitalism, but decided to express these ideals in a radically different way. The Greek surrealists,because their modernist precursors were not concerned with the capitalism society , were not somuch interested in it as they were in Modern Greek identity, a theme addressed by the Greekmodernists. Like the French surrealists, the Greek artists appropriated the topics addressed by themodernists, but treated them in a totally original “surrealist” manner.The subsequent chapters of the thesis each deal with a Greek surrealist. The second chaptersingles out Nicolas Calas and aims to prove that his writing contributed to the surrealist effort toundermine the modern legacy. The third chapter analyzes the poetry of Nicos Engonopoulos, whosewriting are challenged his predecessors and the traditional use of language. Andreas Embeirikos,who is the subject of the fourth chapter, was different from the rest of the surreal poets for his eroticwriting. The explicit descriptions of sexuality subverted traditional morals and social standards whilechallenging concepts of high and low literature. The fifth and the last one chapter describes OdysseusElytis, probably the most popular surreal poet from Greece. Elytis attempted to find the true face ofGreece, without the distortions, which was made by the Renaissance.The four writers discussed in this thesis played a significant role in the Greek surrealistmovement. The analysis of their poetry in light of the development of surrealism in France a decadebefore provides a clear picture of the aims and outcomes of surrealism in Greece.