The limits of criminal responsibility for performing the treatment without a consent of patient. Considerations de lege lata and de lege ferenda on the background of article 192 of the Polish Penal Code

The subject matter of the dissertation is criminal law protection of the patient's autonomy against arbitrary treatment. The core of the considerations is the analysis of particular elements of article 192 of the Polish Penal Code. In this way I try to define the limits of criminal responsibility for performing the treatment without a consent of the patient. Often the interpretation of these elements is the starting point for a broader discussion, centered around individual issues of medical law. Subsequently, I indicate the circumstances in which article 192 does not apply. The normative and theoretical considerations - based largely on the rich achievements of the legal doctrine, with the addition of my own observations and postulates - are supplemented with the presentation of adequate judgements and examples taken from the medical practice. In the final part of the dissertation I attempt at confronting the previous findings with the conclusions of the discussions held with representatives of the medical community.

Przedmiotem pracy jest prawnokarna ochrona autonomii pacjenta przed samowolnym leczeniem. Główny trzon zawartych w niej rozważań stanowi analiza znamion przedmiotowych przestępstwa opisanego w art. 192 kodeksu karnego. Staram się w ten sposób określić granice odpowiedzialności karnej za wykonywanie zabiegu leczniczego bez uzyskania zgody pacjenta. Niejednokrotnie interpretacja tych znamion stanowi punkt wyjścia dla szerszych rozważań, skoncentrowanych wokół poszczególnych zagadnień z zakresu prawa medycznego. Konsekwencją dokonanych w ten sposób ustaleń jest zasygnalizowanie okoliczności, w których art. 192 k.k. nie znajduje zastosowania. Analizę normatywną i rozważania teoretyczne – w głównej mierze oparte na bogatym dorobku doktryny, z dodaniem moich własnych spostrzeżeń i postulatów – uzupełniam zreferowaniem adekwatnych orzeczeń sądowych i wskazaniem przykładów zaczerpniętych z praktyki medycznej. W zakończeniu pracy podejmuję zaś próbę konfrontacji poczynionych ustaleń z wnioskami płynącymi z rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami środowiska medycznego.