Between criticism and objectification - clown in the arena of popular culture

Celem pracy jest zaprezentowanie figury klauna, która wkroczyła na arenę kultury współczesnej. Zostały w niej przedstawione sposoby, w jakie jego archetypiczne, janusowe oblicze, egalitarne karnawałowe korzenie, doświadczenie dworskiej instytucjonalizacji oraz wybujała cielesność funkcjonują w dzisiejszym, późnonowoczesnym kontekście. Badaniu poddane zostały wybrane zjawiska kulturowe obecne w obszarach przemysłu rozrywkowego, filmu, działalności performerskiej oraz oddolnych ruchach i inicjatywach społecznych. Fundamentem analizy jest kategoria kultury popularnej, która stała się współcześnie przestrzenią występowania klauna. Jednocześnie ważnym jest aspekt jego udziału w wyróżnionych przez Johna Fiskego strategiach: konformistycznego dopasowania do systemu i oporu. Szczególnie ważne w tym kontekście są kategorie: tożsamości, społeczeństwa, kapitalistycznego rynku i cielesności.

The aim of this work is to present the figure of clown which entered the field of the popular culture. It presents the ways in which clown’s archetypal two-facedness, egalitarian carnival roots, the experience of aristocratic institutionalization and exuberant carnality function in the today’s context of Late Modernity. The analysis encompasses specific cultural phenomena that function within the entertainment industry, film, performance and bottom-up social movements and initiatives. Popular culture, which is the clown’s space of performance today, became the base category of the analysis. Simultaneously, the work focuses on how the clown functions within the framework of John Fiske’s strategies of conformist adjustment to the system, and resistance. The categories which are key in this context are the categories of identity, society, capitalist market and corporeality.