"Farmakologia astrocytów: GLIOTRANSMITERY"

Researches conducted during past two decades have revolutionised our view on the role of astrocytes in the nervous system. Through the expression of numerous receptors these cells are capable to sense and actively respond to synaptic transmission with elevation of intracellular calcium ion concentration. Moreover, astrocytes can release so called gliotransmitters. It is hypothesised that astrocytes can modulate neuronal activity through release of ATP, D-serine and glutamate. The mechanism of gliotransmission and its occurrence in physiological conditions is still under debate. In vitro and in situ experiments are inconclusive because of methodological limitations. However, pioneer in vivo researches suggest astrocytes, through release of gliotransmitters, can participate in regulation of physiological processes as sleep homeostasis, nociception, respiration and synaptic plasticity.

Eksperymenty ostatnich dwudziestu lat zrewolucjonizowały nasze poglądy na funkcje astrocytów w układzie nerwowym. Komórki te dzięki ekspresji licznych receptorów zdolne są do detekcji transmisji synaptycznej. Na neuronalną aktywność astrocyty reagują wzrostem wewnątrzkomórkowego stężenia jonów wapniowych i wydzielaniem tzw. gliotransmiterów. Przypuszcza się, że uwalniane przez astrocyty ATP, D-seryna oraz glutaminian mogą brać udział w modulacji aktywności komórek nerwowych. Jak dotąd nie wiadomo jaki jest mechanizm gliotransmisji oraz czy pojawia się ona w warunkach fizjologicznych. Eksperymenty in vitro oraz in situ nie pozwalają na uzyskanie jednoznacznych wyników, ze względu na poważne ograniczenia metodologiczne. Jednakże pierwsze badania in vivo sugerują, że astrocyty uwalniając gliotransmitery mogą uczestniczyć w regulacji takich procesów jak homeostaza snu, percepcja bólu, respiracja czy procesy plastyczności synaptycznej.