Zarządzanie muzeami historycznymi jako szczególnymi nośnikami pamięci zbiorowej

Thesis presents polish museums condition and historical museums importance for collective memory. It especially discusses important management aspects in them. First chapter is dedicated to collective memory issue – definitions, aims, functions and vehicles. Separate fragment relates to negative and positive sides of historical memory policy. Second chapter contains outline of world and polish museums history, review of basic museum definitions, classifications and quantity in Poland. Furthermore there is picked up problem of system conditions and polish museums state. Thesis last part describes historical museums in Poland and shows proposed solutions in different aspects of managing in them – there is considered strategic management (strategic analyse and planning, mission statement and vision), matrix organisational structure, project, process and quality management. In addition at the end there is brief supplement – mention and description about other selected management aspects which are worth to be noticed. Critical analyse, synthesis and interpretation of available professional literature, diagnostic reports, statistic data, legislation and museums websites bring conclusion historical museums have large influence on society and great potential. It is reflected on museums infrastructure, but museums have a lot of system and management problems. Adaptation of selected business management solutions to specific character of culture sector and implementation them to management in historical museums, which is suggested in this thesis, could help in elimination negative elements and developing positive trends existing in polish museums.

Praca magisterska prezentuje stan polskiego muzealnictwa i znaczenie muzeów historycznych dla pamięci zbiorowej, a przede wszystkim omawia istotne aspekty zarządzania nimi. Pierwszy rozdział poświęcony jest zagadnieniu pamięci zbiorowej, jej definicjom, celom, funkcjom i nośnikom. Osobny fragment dotyczy negatywnych i pozytywnych aspektów polityki pamięci historycznej. W rozdziale drugim zawarto zarys historii światowego i polskiego muzealnictwa, przegląd podstawowych definicji muzeów, ich typologię oraz liczebność w Polsce. Podjęto tu ponadto kwestie uwarunkowań systemowych i stanu polskiego muzealnictwa. Ostatnia część pracy charakteryzuje muzea historyczne w Polsce oraz przedstawia sugerowane rozwiązania w różnych wymiarach zarządzania nimi – opisano tu zarządzanie strategiczne (analiza i planowanie strategiczne, misja i wizja), macierzową strukturę organizacyjną, zarządzanie projektami, procesami i jakością. Dodatkowo na końcu zamieszczono podrozdział o charakterze uzupełniającym, gdzie wskazano i krótko omówiono inne wybrane aspekty zarządzania, na które warto zwrócić szczególną uwagę. Analiza krytyczna, synteza i interpretacja dostępnej literatury, raportów diagnostycznych, danych statystycznych, prawodawstwa oraz stron internetowych muzeów prowadzi do wniosku, że muzea historyczne mają duży wpływ na społeczeństwo i ogromny potencjał. Znajduje to coraz większe przełożenie na infrastrukturę muzealną, jednak muzea borykają się z licznymi problemami systemowymi i zarządczymi. Dostosowanie do specyfiki działalności kulturalnej niektórych z rozwiązań charakterystycznych dla przedsiębiorstw i wprowadzenie ich do zarządzania muzeami historycznymi, co sugeruje się w tej pracy, może pomóc w eliminacji zjawisk negatywnych oraz rozwoju tendencji pozytywnych obecnych w polskim muzealnictwie.