Plan Wielkiego Krakowa i jego realizacja w świetle relacji "Czasu".

Praca magisterska pt. "Plan Wielkiego Krakowa i jego realizacja w świetle relacji Czasu" stanowi opis istotnego dla Krakowa procesu rozszerzenia granic miasta w oparciu o dziennik Czas w latach 1904-1915. Spojrzenie prasy pozwala nie tylko poznać chronologiczny przebieg wydarzenia, ale także uchwycić społeczne i gospodarcze aspekty przedsięwzięcia, odgrywające zasadniczą rolę w powiększaniu terytorium Krakowa.Podstawową przyczyną powstania Wielkiego Krakowa była mikroskopijna powierzchnia miasta, co generowało szereg utrudnień zarówno ze społecznego jak i gospodarczego punktu widzenia. W drugiej połowie XIX wieku Kraków był jednym z najmniejszych i najbardziej zaludnionych miast galicyjskich. Brak wolnej przestrzeni uniemożliwiał przede wszystkim rozwój przemysłu, który zaczął przenosić się do okolicznych gmin, co stanowiło dla Krakowa ogromną stratę finansową. Był także przyczyną wielu niedogodności dla jego mieszkańców, którym doskwierały brak i drożyzna mieszkań, złe warunki higieniczne oraz brak terenów zielonych i rekreacyjnych.Równocześnie miejscowości okalające Kraków znajdowały się na niższym poziomie organizacyjnym i kulturalnym. Środki finansowe nie pozwalały niewielkim gminom zarządzać na poziomie umożliwiającym istnienie odpowiedniej infrastruktury, szpitali, szkół i innych obiektów użyteczności publicznej. Utworzenie Wielkiego Krakowa przynosiło więc korzyści obu stronom.Na tle wcielonych do Krakowa gmin wyróżniało się Podgórze, które długo stawiało opór przed złączeniem z miastem. Podgórze, stanowiące osobny organizm miejski, w którym przemysł stał na wysokim poziomie, obawiało się, że pozbawiając się samodzielności narazi się na ogromne straty.Głównym inspiratorem i realizatorem idei Wielkiego Krakowa był prezydent miasta, Juliusz Leo. W ciągu kilkunastu lat musiał stoczyć wiele batalii z przeciwnikami idei, zarówno na szczeblu lokalnym jak i krajowym. Juliusz Leo jako poseł miał okazję osobiście nadzorować i uczestniczyć w procesie legislacyjnym tworzenia się Wielkiego Krakowa w Sejmie Krajowym we Lwowie. Wraz z kilkukrotnym powiększeniem miasta pojawiła się kwestia jego zagospodarowania przestrzennego. W tym celu władze miejskie zorganizowały konkurs na plan regulacyjny, który przyniósł liczne projekty przedstawiające ciekawe i oryginalne wizje przyszłego kształtu miasta, zawierające m. in. podział miasta na strefy: przemysłowe, mieszkaniowe czy rekreacyjne. Wokół kwestii powiększenia miasta pojawiało się wiele kontrowersji i wątpliwości. Zdania społeczeństwa były podzielone, co najlepiej odzwierciedlały głosy radców miejskich oraz posłów reprezentujących różne opcje polityczne. Obawy dotyczyły kwestii finansowych, społecznych a nawet estetycznych – czy nowoczesny Kraków nie zatraci charakteru miasta będącego „skarbnicą przeszłości”?

Master's thesis "Plan of Great Cracow and its implementation in the light of the report of Czas" is a description of the significant enlargement of Krakow's city based on the daily in years 1904-1915. Looking press not only shows the chronological course of events, but also the social and economic aspects of the project, playing a key role in increasing the territory of the city.The primary cause of the Great Cracow was a microscopic area of ​​the town, which generated a number of difficulties both from a social and economic point of view. In the second half of the 19th century Cracow was one of the smallest and most densely populated cities in Galicia. Lack of space prevented primarily industrial development that began to migrate into the surrounding communities, which accounted for Krakow huge financial loss. It was also the cause of many inconveniences to the inhabitants, which caused housing shortage and high prices, poor hygiene and lack of green spaces and recreational facilities.At the same time the villages surrounding Cracow were on the lower level of the organizational and cultural life. The funds did not allow small municipalities to manage the level that allows the existence of adequate infrastructure, hospitals, schools and other public facilities. The creation of the Grand Cracow brought so beneficial for both sides.Among the incorporated municipalities to Cracow, Podgorze was stand out and long resisted before merging with the city. Podgorze, which was separate urban organism in which the industry was at a high level, feared that giving up the autonomy to incur the huge losses.The main initiator and maker of the idea of ​​the Great Cracow was president, Julius Leo. For several years, fought many battles with opponents of the idea, both at local and national level. Julius Leo as a deputy had the opportunity to personally supervise and participate in the legislative process of the formation of the Great Cracow in Parliament in Lviv.With the enlargement of the city several times, there was the matter of zoning. The municipality organized a competition for the regulatory plan, which brought a number of interesting projects and original visions of the future shape of the city, containing, among others: division of the city into zones industrial, residential, and recreational activities.Expansion of the city borders, brought many controversies and doubts. Opinions were divided society, which was best reflected by the voices of municipal councilors and deputies representing different political options. Concerns related to the financial, social and even aesthetic - whether modern Krakow does not lose its character of being "a treasure trove of the past"?