Stylometria w odległej galaktyce: analiza stylometryczna powieści z serii "Gwiezdne Wojny"

Niniejsza praca prezentuje stylometryczną analizę książek z serii „Gwiezdne wojny”. W celu dokładnego objaśnienia tematu, praca została podzielona na trzy rozdziały: dwa teoretyczne i jeden praktyczny.Rozdział pierwszy omawia fenomen, jakim „Gwiezdne wojny” stały się na świecie. Jest to zjawisko zdumiewające, gdyż seria odniosła spektakularny sukces zaraz po premierze pierwszego filmu „Nowa Nadzieja” w latach 70., a jej popularność trwa prawie nieprzerwanie do dziś. Naświetlona została też historia publikacji książek na przestrzeni lat. Rozdział drugi przybliża czytelnikowi pojęcie stylometrii. Ponieważ ta dziedzina jest dość młoda i szerzej nieznana, rozdział nakreśla w jak najjaśniejszy sposób metodę działania oraz możliwe zastosowania. Wymienione są również najważniejsze badania w historii stylometrii poczynając od końca XIX wieku. Samo połączenie nauki humanistycznej z metodami statystycznymi może wzbudzać wątpliwości. Niemniej jednak mnogość przeprowadzonych analiz oraz otrzymane wyniki potwierdzają wiarygodność metody.Trzeci rozdział stanowi prezentację różnorodnych analiz przeprowadzonych na powieściach z serii „Gwiezdne wojny”. Precyzyjność metody została potwierdzona przez bezbłędny podział książek ze względu na autorów i serie tematyczne, z których pochodzą. Wszelkie niekonsekwencje pisarzy oraz zaskakujące podobieństwa między niektórymi książkami są widoczne na wykresach. Analiza stylometryczna dała ciekawe rezultaty podczas badań tłumaczeń. Okazuje się, że w większości przypadków dominuje atrybucja autora. Jedynymi wyjątkami są prawie wszystkie tłumaczenia Syrzyckiego i niektóre Jagiełowicz. Ponadto badania wykazały, że motyw przewodni danej serii tematycznej wpływa na język tłumacza, ale nie na język autora. Dość niespodziewanym wynikiem zakończyła się analiza ze względu na jakość powieści. Poprawnie zostały wskazane książki ogólnie uważane za najgorsze. Podobna analiza zakończyła się jednak niepowodzeniem w przypadku książek uznawanych za najlepsze. Dwie ostatnie analizy udowodniły, że chronologia powieści ma do pewnego stopnia wpływ na angielski korpus, lecz znikomy na polski oraz, że data publikacji nie ma w ogóle wpływu na język ani autorów ani tłumaczy.

This thesis presents the stylometric analysis of the Star Wars books. In order to explain the topic in detail, the paper was divided into three chapters: two theoretical ones and one practical.The first chapter covers the influence of Star Wars on pop culture and society. The worldwide phenomenon is astonishing, taking into consideration the fact that the series became a spectacular success already after the premiere of A New Hope in the 70s and still is until today. The brief history of the Star Wars books’ publication is also included in the chapter.The second chapter explains what stylometry is. As this is a fairly young and not well known discipline, the method and possible applications are described. Moreover, the most important milestones in the history of stylometry are mentioned. The combination of humanistic study and statistical methods may seem dubious. Yet the abundance of the conducted analyses and the results gained support the credibility of the method.The third chapter presents various analyses carried out on the Star Wars books.The precise division of the novels by their authors and by their thematic series confirmed the accuracy of the method. Any inconsistencies in the style of writing as well as any surprising similarities between the books were indicated in the dendrograms. Stylometric analyses gave some interesting results while investigating translations. It turned out that the authorial attribution dominates the Polish corpora. The only exceptions are most of Syrzycki’s and some of Jagiełowicz’s works. Moreover, the study proved that the theme of the series influences the translator’s language but not the author’s language. Quite surprisingly, it turned out that the method is able to discriminate the books in terms of their quality. It correctly indicated the supposedly worst novels. The similar study, however, failed in the case of the assumed best books. The last two analyses proved that the chronology of the novels has some influence on the English corpus but none on the Polish one. Moreover, it turned out that the publication date of the book has no influence on the author’s or the translator’s language whatsoever.