Rola państwa w budowaniu gospodarki opartej na otwartym dostępie do sieciowych zasobów wiedzy

Praca poświęcona jest zagadnieniu gospodarki opartej na wiedzy oraz otwartemu dostępowi do zasobów wiedzy. Gospodarka oparta na wiedzy uważana jest za nowy paradygmat teorii ekonomicznej. Koncepcja ta podkreśla przyspieszenie procesów produkcji i dyfuzji wiedzy we współczesnej gospodarce oraz wzrastającą rolę wiedzy w kreowaniu wzrostu gospodarczego. Wiedza jest obecnie traktowana jako najważniejszy czynnik produkcji. Budowa gospodarki opartej na wiedzy wymaga dynamicznych i wydajnych procesów innowacyjnych, a te z kolei wymagają silnego zaplecza naukowego. Takie zaplecze zapewnić może wolny dostęp do sieciowych zasobów wiedzy. Wpływa on na zwiększenie efektywności i jakości procesów badawczych, przyspiesza procesy innowacyjne, wzmacnia współpracę między naukowcami i ośrodkami badawczymi oraz pozwala na większe zaangażowanie społeczeństwa w rozwój nauki. Jednak fakt, iż wiedza posiada cechy dobra publicznego, nie pozwala na efektywne zapewnienie dostępu do wiedzy na rynku. Próby zapewniania wiedzy przez rynek kończą się prywatyzacją wiedzy i powstaniem monopoli generujących stratę społeczną. Niniejsza praca na podstawie kwerendy istniejącej literatury próbuje udowodnić, iż to państwo gra kluczową rolę w zapewnieniu wolnego dostępu do zasobów wiedzy, a przez to również w budowie gospodarki opartej na wiedzy.

The thesis focuses on the subject of knowledge-based economy and the open access to knowledge. Knowledge-based economy is widely considered a new paradigm. This concept underlines the acceleration of the process of knowledge production and diffusion in the contemporary economy as well as the increasing impact of knowledge on creating growth. Knowledge is currently thought to be the most important factor of production. Creating knowledge-based economy requires dynamic and efficient innovation process, which in turn requires strong scientific potential. This scientific base can be provided due to the open access to knowledge resources. Open access influences the increase in research efficiency and quality, accelerates innovation process, strengthens cooperation between researchers and allows greater social participation in the development of science. However, knowledge carrying the characteristics of a public good hinders the possibility of providing access to knowledge via market. Efforts in providing knowledge through the market lead to knowledge privatization and creating monopolies that generate deadweight loss for the society. Basing on the analysis of the literature concerning the subject, this thesis aims to prove that the state plays a key role in providing open access to knowledge resources and subsequently in creating knowledge-based economy.