The development of the Roman colony in the fourth and third centuries BC based on selected examples.

Roman colonies in the Italian Peninsula came into being during 4th and 3rd centuries BC as a result of expansion from Eternal City and an attempt to protect and guarantee new territories.Thanks to evolution of the colonies Roman town-planning, which was one of the most advanced Roman ideas, have arisen. Cities like Cosa, Ostia or Alba Fucens are very good examples which represent different adaptations to natural conditions and, at the same time, different influences which had an effect on Roman architects and town-planners. The main purpose of this study is to show the beginnings of the idea of ancient city in the Italian Peninsula and to exemplify the most popular forms of the Greek and Etruscan urban centres which affected on the final shape of Roman cities. The next part present the matter of Roman colonies, their provenance, use and changes which took place in their until the end of the 3rd century BC. Successive chapters describe typical Roman city based on the example of Cosa and differences between various colonies depending on lay of the land and natural conditions existed in the area of its location.

Kolonie rzymskie powstały na terenie Półwyspu Apenińskiego w IV i III w. p.n.e. jako forma rozszerzenia wpływów politycznych Wiecznego Miasta oraz próba zabezpieczenia jego zdobyczy terytorialnych. W ogromnym stopniu to właśnie dzięki koloniom rozwinęła się rzymska urbanistyka oraz planistyka miejska, która stanowiła najwyższy etap rozwoju myśli starożytnej w tym zakresie. Miasta takie jak Cosa, Ostia czy Alba Fucens nie dość, że stanowią świetne przykłady rzymskiej idei urbanistycznej to ukazują nam umiejętność jej adaptacji do różnych warunków naturalnych oraz wpływy jakie oddziaływały na architektów i planistów znad Tybru.Niniejsza praca ma na celu przedstawienie początków idei miasta na Półwyspie Apenińskim, scharakteryzowanie, na wybranych przykładach, najpopularniejszych form ośrodków miejskich zarówno greckich jak i etruskich oraz ich wpływu na wygląd miast rzymskich. W dalszej części zarysowana została kwestia pochodzenia, przeznaczenia oraz zmian jakie zachodziły w rzymskich koloniach do końca III w. p.n.e. W kolejnych rozdziałach zostało również opisane, na przykładzie miasta Cosa, typowe miasto rzymskie okresu wczesnej republiki oraz różnice w wyglądzie poszczególnych kolonii w zależności od ukształtowania geograficznego i warunków naturalnych panujących na obszarze jego lokacji.