Podróż jako kontestacja rzeczywistości społeczno-kulturowej na przykładzie wybranych dzieł współczesnej literatury i filmografii amerykańskiej

Motyw podróży, który stanowi temat pracy, jest elementem bardzo mocno zakorzenionym w kulturze i sztuce. Podróż może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby. Pierwszy z nich to stricte fizyczne przemieszczanie się, poznawanie nowych terenów i ludzi. W obrębie tak rozumianej podróży można wyróżnić szereg subkategorii. Podróż taka może być wygnaniem, bądź wyprawą podejmowaną dobrowolnie. Może także być wobec człowieka destrukcyjna, bądź przeciwnie, inspirująca i twórcza. Może być dla jej uczestnika źródłem wiedzy lub odwrotnie – jałowym doświadczeniem. Drugim rodzajem podróży jest droga w wymiarze symbolicznym, dokonywana równocześnie z podróżą przestrzenną lub w oderwaniu od przemieszczania się, gdy podróż oznacza intelektualną lub moralną zmianę. Celem pracy jest przestudiowanie głównych motywów wędrówek Amerykanów w XX i XXI wieku, charakteru tych podróży, ich długości i skutków dla samych jednostek, najbliższego otoczenia i szerszego kręgu społecznego. Należy podkreślić fakt, że analiza podróży zawsze będzie musiała być oparta o kontekst kulturowy i społeczny, w którym należy doszukiwać się przyczyn podróży bohaterów, a także ich mentalności i systemu wartości. Główne pytanie badawcze będzie więc dotyczyć przyczyn, dla których Amerykanie decydują się na podjęcie podróży. Z celem podróży ściśle związane jest pytanie o jej przebieg i ostateczne zakończenie, oraz w konsekwencji o całościowe znaczenie samego zjawiska podróżowania, jego wpływu na psychikę jednostki oraz ludność amerykańską w odniesieniu do uniwersalnych mechanizmów mających znaczenie dla całości społeczeństwa.

The theme of journey and travelling, which is the subject of the work, is a deeply rooted element in culture and art. Travel can be understood in at least two ways. First of them is strictly physical migration, getting to know new areas and people. Within the travel in this meaning, it is possible to indicate a several sub-categories. Such journey can be an exile, or a voluntary expedition. It can also be destructive for the man, or on the contrary, inspiring and creative. A journey can be a source of knowledge for a man or inversely - worthless experience. A second type of a journey is the one in its symbolic dimension, covered simultaneously with physical travelling, or in isolation from being in move, when the journey means intellectual or moral change. The aim of this dissertation is the analysis of main motives for travelling among American society between twentieth and twenty-first century, the character of their journeys, its length and effects on a single person as well as on the whole society. One should emphasize the fact that analysis of the travel will always have to be based on the cultural and social context, as a source of the cause for their journey, as well as their mentality and set of values. The main research question will concern causes, for which Americans decide to undertake a journey. The aim of the journey is strictly connected with the question about its course and destination, and in consequence for comprehensive meaning of the phenomenon of travelling, of its influence on the psyche of the individual as well as on the American population, with reference to universal mechanisms very significant for the whole society.