Le sujet de mon mémoire de maîtrise est la traduction audiovisuelle et plus précisément l’opération qui est très connue depuis quelques dernières décennies mais insuffisamment traitée par les chercheurs, à savoir le sous-titrage. La traduction au cinéma peut reprendre au moins deux formes principales qui entrent en concurrence: le doublage et le sous-titrage. Néanmoins quelle que soit la méthode de la traduction, les deux processus sont considérés comme « un mal nécessaire » (Marleau, 1982 : 271, colloqué de Glendon, 1980)Dans ma thèse, je ne veux pas parler des avantages et des inconvénients du doublage et du sous-titrage mais des inconvénients techniques nécessaires pour la traduction sous forme de sous-titrage.Le sous-titrage est un phénomène qui exige plusieurs compétences à la fois. Je vais mentionner le problème du passage d’une langue naturelle à une autre, des contraintes techniques qui influencent le travail du traducteur et de la mise en relation la bande image et la bande son qui créent le sens au cinéma. Toutes ces contraintes techniques et linguistiques contribuent au fait que bien des gens doutent si la traduction audiovisuelle peut appartenir au groupe de la traduction en général. Dans mon travail j’essaie, en me basant sur des autorités, de répondre à cette question principale: le sous-titrage est-il une vraie traduction?Mon travail se compose de trois parties principales, divisées en plusieurs sous-chapitres. La première constitue une sorte de l’introduction théorique sur la traduction, notamment sur la traduction audiovisuelle et sur le rôle de la traduction au cinéma. Dans ce chapitre je compare les deux méthodes de la traduction: le doublage et le sous-titrage. Néanmoins, dans les parties qui suivent je me concentre sur le processus de sous-titrage en analysant tous les problèmes linguistiques et techniques concernant ce type de la traduction audiovisuelle.Dans le deuxième chapitre je prends en ampleur toutes les contraintes techniques et linguistiques qui influencent et limitent le travail du traducteur. Je vais me concentrer alors sur la spécificité du sous-titrage. Pour bien illustrer ces opérations, dans la dernière partie je vais analyser la liste dialogique d’un film français « Intouchables » avec ses traductions sous-titrées : polonaise et française. Sur les exemples concrets je vais montrer toutes les interventions faites par le traducteur.
The subject of my thesis is the audiovisual translation, especially the form which has been very popular throughout the last decades, but as I feel, insufficiently treated by researchers, that is subtitling. We distinguish at least two main forms of translation in the cinema. These are: dubbing and subtitling. I would not like to list the advantages and the disadvantages of dubbing and subtitling in the course of my thesis. I would like to, however, touch the issue of disadvantageous techniques used in subtitling.Subtitling is a phenomenon which requires the use of many skills at the same time. I shall mention the problem of transition from the mother tongue to a foreign language and the technical constraints which influence the work of the translator, in relation to the image and the sound, which form the essence of the cinema. All of these technical constraints and the linguistic factor have led many to doubt if the audiovisual translation should belong to the group of general translation. In the course of my thesis, supported by opinions of experts, I shall try to answer the major question; is subtitling a genuine form of translation?My thesis is composed of three main parts, divided into several chapters. The first one is composed of a theoretical introduction, in particular the audiovisual translation and the role it plays in the cinema. In this chapter I shall compare two methods of translation; dubbing and subtitling. Furthermore, I shall concentrate on the process of subtitling, analyzing all the linguistic problems that accompany it and the techniques involved in this type of audiovisual translation.In the second chapter I shall focus on the technical constraints and the linguistics, which influence and limit the work of translator. I shall then concentrate on the specific features of subtitling.To illustrate well these operations, in the last part I shall analyze dialogues of two French films with their Polish translations. Based on specific examples, I shall list all the interventions of the translator
Tematem niniejszej pracy magisterskiej jest tłumaczenie audiowizualne a dokładniej tłumaczenie w formie podpisów - zjawisko popularne, choć cieszące się wciąż małym zainteresowaniem wśród językoznawców i traduktologów.Tłumaczenie na potrzeby kinematografii może przyjąć wiele form. Największą popularnością cieszą się dwie z nich, uznawane za wiodące w tej dziedzinie: dubbing oraz napisy. W mojej pracy nie będę jednak mówić o wadach i zaletach obu metod, ale o ograniczeniach technicznych, które wpływają na decyzje tłumacza oraz o zabiegach, jakie musi on zastosować w swoim tłumaczeniu, aby sprostać narzuconym wymogom.Tłumaczenie w formie podpisów jest techniką, która wymaga od tłumacza wielu umiejętności. Musi on m.in. rozwiązać problem przejścia z języka mówionego na język pisany jak również dostosować swój tekst do wymogów technicznych narzuconych przez dystrybutorów. Z powodu dużej ilości ograniczeń, które niewątpliwie wpływają na kształt tłumaczenia, wielu badaczy zastanawia się czy słusznie traktuje się tłumaczenie audiowizualne, jako jeden z rodzajów tłumaczenia. Niniejsza praca podzielona jest na trzy części. Pierwsza z nich stanowi wstęp teoretyczny o tłumaczeniu, zwłaszcza o tłumaczeniu audiowizualnym oraz roli, jaką spełnia w nim tłumacz. W tym samym rozdziale porównuję także dwie metody: dubbing i napisy, aby następnie skupić się wyłącznie na napisach oraz problemach językowych i technicznych towarzyszących tej metodzie.Drugi rodził poświęcony jest w całości ograniczeniom technicznym oraz zabiegom językowym stosowanym przez tłumaczy w trakcie tworzenia podpisów do filmów. W ostatnim rozdziale, wykorzystując wybrane sceny z filmu „Nietykalni”, na konkretnych przykładach pokazuję praktyczne wykorzystanie technik stosowanych do tworzenia napisów do filmów.W niniejszej pracy magisterskiej opieram się na następujących autorach: T. Tomaszkiewicz, A. Belczyk, J. Pieńkoś, A. Szarkowska, M. Tryuk, I. Wolańska-Zasępa, M. Widawski, J-F. Cornu, J. Diaz Cintas, Y. Gambier, J-M. Lavaur, A. Serban, D. Becquemont.
