Obrazy samobójstwa w malarstwie polskim XIX wieku

Celem pracy jest ukazanie obrazów samobójstwa w dziewiętnastowiecznym malarstwie polskim w kulturowym i artystycznym kontekście epoki. Autorka wyróżnia trzy odmiany tematu: samobójstwa "bohaterskie" i "egzystencjalne" oraz przedstawienia mogił samobójców. Samobójstwa "bohaterskie" występują w polskim malarstwie przez cały wiek XIX, nigdy nie osiągając jednak popularności, jaką cieszyły się w literaturze, zwłaszcza w okresie romantyzmu. Wśród bohaterskich samobójców szczególne miejsce zajęła legendarna księżniczka Wanda, której losy literatura połączyła także z dziejami porozbiorowej Polski. Samobójstwa "egzystencjalne" jako temat malarski pojawiają się dopiero w drugiej połowie stulecia, na fali realizmu, a typowe są także dla okresu Młodej Polski. Z kolei obrazy mogił samobójców pod warstwą znaczeń symbolicznych ukrywają motywację bohatera, poddając się w ten sposób rozmaitym interpretacjom.

The aim of the thesis is to discuss images of suicide in nineteenth-century Polish painting in the cultural and artistic context of the time. The author discerns three types of the topic: "heroic", "existential" suicide, and images of the tombs of a suicide. "Heroic" suicides are present in Polish painting throughout the nineteenth century, but never reach the popularity enjoyed in the literature, especially of the Romantic period. Among the heroic suicides special place was held by the legendary Princess Wanda, whose fate literature linked to the history of partitioned Poland. "Existential" suicides appear in painting only in the second half of the century, at a timie of Realism, and are also typical for the Young Poland. Images of the tombs of a suicide hide under a layer of symbolic meaning the motive of the act, giving way to various interpretations.