Wpływ stadium rozwoju pokrzywy zwyczajnej na właściwości antyoksydacyjne i charakter długo żyjących rodników.

The aim of this study was to determine the effect of nettle stage of development on antioxidant properties and the nature of long-lived radicals. Electron paramagnetic resonance spectroscopy (EPR) was used to investigate the leaves of nettle (Urtica dioica L.) collected from contaminated and clear sites (Krakow, Bieszczady) for three following months (March - May). It was found that the level of transition metal ions [Mn (II) and Fe (III)] in the leaves of nettle depended on the stage of plant development and the place of its growth, and was higher in plants growing in a contaminated environment. In the nettle leaves growing in Krakow, studies shown the presence of Fe (III) ions in inorganic compounds, possibly adsorbed from a polluted environment. Higher content of Fe (III) was correlated with higher amount of stable organic radicals in the leaves of plants in the final stage of development (May). This probably resulted from the increasing amount of reactive oxygen species causing damage of cells structures, leading to the increase in the number of stable semiquinone and phenoxyl radicals, whereas in the initial stage of development of the plant chlorophyll radical was found.

Celem niniejszej pracy było określenie wpływu stadium rozwoju pokrzywy zwyczajnej na właściwości antyoksydacyjne i charakter długo żyjących rodników. Metodą badań była spektroskopia elektronowego rezonansu paramagnetycznego. Badaniu EPR poddano odmianę pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.) zebranej z terenów zanieczyszczonych i czystych (Kraków, Bieszczady) w trzech kolejnych miesiącach (marzec – maj). Stwierdzono, że poziom jonów metali przejściowych [Mn (II) i Fe (III)] w liściach pokrzyw zależy od stadium rozwoju rośliny oraz miejsca jej wzrostu i jest wyższy w roślinach rosnących w zanieczyszczonym środowisku. Badania wykazały, że w liściach pokrzyw rosnących w Krakowie występują jony Fe (III) w nieorganicznych połączeniach żelaza, prawdopodobnie adsorbowane z zanieczyszczonego środowiska. Większa zawartość Fe (III) była skorelowana z większą zawartością stabilnych rodników organicznych w liściach roślin w jej ostatnim badanym etapie wzrostu (maj). Jest to prawdopodobnie związane ze wzrastającą ilością reaktywnych form tlenu, uszkadzających struktury komórki, prowadzących do wzrostu liczby stabilnych rodników: semichinonowych i fenoksylowych, podczas gdy w początkowym etapie rozwoju rośliny potwierdzono także obecność rodnika chlorofilowego.