Fundacjonalizm współczesny Kit Finea i jego powiązania z klasyczną myślą metafizyczną

Grounding problem seems to be an 'Aristotelian turn' in the modern metaphysics. British and American philosophers, especially Kit Fine, have started to focus on the ideas of essence, causes and principles, nature and structure of reality instead of analysing popular metaphysical topics like being, modality, etc. Foundationalism is interested in answering the question: what grounds what, what are the relations between elements of reality and how they are dependent to each other. The goal of the work is to study the grounding relation in the thought of Kit Fine and compare it with the legacy of Aristotle in his Metaphysics, especially book VII, 1028a-b. There are three possible ways in which modern grounding is related to classical metaphysical thought: Aristotle is only conceptual inspiration for Kit Fine or grounding is the consequence of Aristotelian metaphysics or finally foundationalism belongs to Aristotelian tradition and is one of the possible way of interpreting Aristotle.

Pojawienie się problematyki fundowania stanowi pewien wyłom w dotychczasowej współczesnej metafizyce. Ta zajmowała się przede wszystkim kwestiami istnienia, możliwości, konieczności, które nadal pozostają ważne i stanowią przedmiot badań. Tymczasem fundacjonaliści wprowadzili niejako na powrót zagadnienie istoty, przyczyn i zasad, natury czy struktury. Można zawrzeć to w porównaniu, iż od pytań o to, co istnieje, co może istnieć, a co musi istnieć, nastąpiło przejście do pytań o charakterystykę rzeczy, o relacje między nimi, co ujawnia się w pytaniu zadawanym przez fundacjonalizm: what grounds what – co funduje, a co jest fundowane. Celem zatem stało się zbadanie relacji między rozstrzygnięciami dzisiejszej metafizyki a propozycjami Arystotelesa. Stąd praca przyjmie charakter meta-metafizyczny. Przeanalizowane zostaną trzy możliwe rozwiązania dla tak postawionego zagadnienia. Pierwsze – myśl Stagiryty stanowi jedynie inspirację dla współczesnych filozofów. Jest to najsłabsze z powiązań, choć nie chodzi tutaj o sprowadzanie Arystotelesa do roli luźnego punktu odniesienia czy też swobodnego nawiązania. Drugie – fundacjonaliści poszukują pewnych zależności formalnych, które uznają za fundamentalne (relacja fundowania). W tym wypadku pojawia się zatem pytanie o to, jaki charakter miały poszukiwania Arystotelesa, kiedy wprowadzał przede wszystkim pojęcie substancjalności. Podobieństwo między tymi filozofiami sprowadzałoby się tutaj do kwestii formalnych, czy w innym wymiarze metodologicznych – poszukiwanie fundamentalnych relacji formalnych. Trzecie – pomysł fundowania jest wprost zaczerpnięty od Arystotelesa, to jest jego wersja metafizyki, do której teraz się powraca. Jest to najsilniejsza z tych trzech możliwości, stąd będzie wymagała szczególnej uwagi. W ten sposób zarysowany program fundacjonalizmu współczesnego stanowi punkt wyjścia do konkretnego porównania dwóch przedstawicieli myśli filozoficznej – K. Fine'a i Arystotelesa.