Zbrodnia i kara po latach - przypadek Iwana Demianiuka

After World War II, many war criminals who committed unspeakable atrocities managed to evade justice. The escape from Europe was often a ticket to a new life in which past didn’t matter. It concerned both German originators of The final solution of the Jewish question and their helpers - Ukrainian camp guards who were responsible for the most aggravating mental work in the death camps system. This research concerns the case of Ivan Demjanjuk, Ukrainian who during the war was captured by Nazis and became a prisoner of the war. After that, he joined SS auxiliary forces and became a guard in the camps of Sobibor and Flossenburg. The author presents the history of Demjanjuk in the context of the trials that were pending against him in Israel and Germany. Whole case is extremely controversial, full of confusion and false leads leading to nowhere. The main purpose was to show how justice reclaimed for Ivan Dejmjanjuk including show-trial in Israel, the appeal and his last trial in Munich.

Po II wojnie światowej wielu zbrodniarzom wojennym, którzy dopuścili się niewyobrażalnych aktów okrucieństwa udało się uniknąć sprawiedliwości. Ucieczka z Europy często okazywała się przepustką do nowego życia, w którym przeszłość nie miała znaczenia. Dotyczyło to zarówno napędzających nazistowską maszynę pomysłodawców Ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej jak i ich pomocników – ukraińskich wachmanów, którzy odpowiedzialni byli za najbardziej obciążające psychicznie prace w systemie obozów śmierci. Praca dotyczy przypadku Iwana Demianiuka gdzie tytułowa zbrodnia doczekała się kary po latach. Ukrainiec w trakcie wojny dostał się do niemieckiej niewoli i zasilił szeregi służb pomocniczych SS w obozach w Sobiborze i Flossenbürgu. Autor przedstawił historię Demianiuka w kontekście procesów, które toczyły się przeciw niemu w Izraelu i w Niemczech. Stąd też przyświecającym celem nie była bezpośrednia rekonstrukcja losów bohatera, a ukazanie jego sądowej batalii z wymiarem sprawiedliwości. Cała sprawa zresztą ma charakter niezwykle kontrowersyjny, pełen niejasności czy fałszywych tropów prowadzących donikąd. Autor nie polemizuje jednak z potrzebą wymierzenia sprawiedliwości, a dokładnie przygląda się temu w jaki sposób sprawiedliwość upomniała się o Iwana Demianiuka.