Opodatkowanie transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Przedmiotem niniejszej pracy magisterskiej zatytułowanej „Opodatkowanie transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych” jest prezentacja normatywnych regulacji obowiązujących w zakresie opodatkowania wewnętrznego obrotu transakcyjnego dokonywanego w ramach grup podmiotów powiązanych posiadających status osób prawnych. Praca podzielona została na trzy rozdziały, w których omówione zostały najważniejsze, zdaniem autorki, elementy składające się na szczególny reżim podatkowoprawny obejmujący obrót transakcyjny pomiędzy podmiotami powiązanymi.W rozdziale I omówione zostały przesłanki, jakie muszą zostać kumulatywnie zrealizowane, aby dane zdarzenie gospodarcze mogło zostać zakwalifikowane jako objęta szczególnym reżimem podatkowoprawnym transakcja dokonana pomiędzy podmiotami powiązanymi. Wyodrębnione zostały trzy rodzaje przesłanek: istnienie związku pomiędzy podatnikiem a innym podmiotem – stroną transakcji, ustalenie przez strony warunków transakcji różniących się od tych, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty oraz zaistnienie skutku w postaci niewykazywania dochodu lub wykazania dochodów niższych od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały. Każdy ze wskazanych warunków opatrzony został komentarzem rozwijającym, szczególny akcent położony został na prezentację przesłanki związku pomiędzy podmiotami – podjęta została próba umiejscowienia teoretycznych struktur zbudowanych w oparciu o przepisy ustawy w obiektywnej rzeczywistości.Rozdział II zawiera omówienie konsekwencji podatkowo prawnych, jakie wiążą się z kwalifikacją danej transakcji jako dokonanej pomiędzy podmiotami powiązanymi. Jako pierwsza opisana została najdonioślejsza dolegliwość, jaka stać się może udziałem podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, którego działanie wypełnia przesłanki omówione w rozdziale I, a mianowicie kompetencja organu podatkowego do ustalenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, czyli do ustalenia ceny rynkowej dla zakwestionowanej transakcji dokonanej przez podmioty powiązane. Kolejnym elementem składającym się na szczególną, podatkowoprawną reglamentację obrotu transakcyjnego pomiędzy podmiotami powiązanymi jest, opisany w drugiej części rozdziału, szczególny obowiązek ewidencyjny.Ostatni rozdział to próba odpowiedzi na pytanie jak, przy pomocy istniejących na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zinstytucjonalizowanych instrumentów podatkowoprawnych ograniczyć lub wyeliminować ryzyko podatkowe, jakie związane jest dokonywaniem transakcji przez powiązanych partnerów gospodarczych. Scharakteryzowane zostały tutaj dwie instytucje – porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych oraz podatkowa grupa kapitałowa.Praca ma wymiar czysto teoretyczny, punkt ciężkości położony został na gruntowne omówienie regulacji wyrażonych wprost w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W celu jak najpełniejszego ujęcia problematyki wywód został dodatkowo wzbogacony o prezentację przepisów zawartych w rozporządzeniach wykonawczych oraz będących pierwowzorem dla regulacji ustawowych, norm wykształconych w ramach prac podejmowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. W tekście zwrócono również uwagę na liczne kontrowersje wyłaniające się na tle stosowania przepisów obejmujących przedmiotową kwestię. Próby odnalezienia rozwiązań dla pojawiających się sporów podjęte zostały w oparciu o bogatą bazę orzecznictwa oraz komentarze doktrynalne.

The object of the present thesis entitled "Taxation of transactions between related legal entities on the basis of Corporate Income Tax Act” is to present normative regulations applying to the tax aspect of internal turnover effectuated within groups of related entities that hold the status of legal persons. The thesis has been divided into three chapters that discuss the most important, in the author's opinion, components of a specific tax-legal regime pertaining to the turnover between related legal entitles. Chapter I discusses the conditions that must be met cumulatively so that an economic occurrence can be classified as a transaction between related entities falling within a particular tax-legal regime. Three types of prerequisites have been distinguished: existing connection between the taxpayer and another entity – the party of the transaction, the terms of a transaction that differ from those that would be made between independent parties, and an existing effect of not showing the income or showing a lower income than that which should be expected if the connections in question did not exist. Each of the said conditions has been provided with a commentary, special emphasis has been put on the presentation of the prerequisite of the connection between the entities – an attempt has been made to locate the theoretical structures built under the provisions of the Act in an objective reality. Chapter II provides an overview of the tax-legal consequences associated with the qualification of a given transaction as a transaction between related parties. Firstly, the most significant trouble has been described that may befall corporate income tax payers whose activity fulfills the conditions discussed in Chapter I, namely the competence of the tax authority to determine the tax base through evaluation, which is to determine the market price for the disputed transaction made by the related entities. Another element of the special tax-legal regulation is the obligation to draw special records imposed on taxpayers who find themselves in the situation discussed. This duty has been described in the second part of the chapter. The final chapter is an attempt to answer the question of how to reduce or eliminate, by means of the institutionalized tax-legal instruments existing under the Corporate Income Tax Act, the tax risk connected with carrying out transactions between related economic partners. Two institutions have been described here – the Advance Pricing Agreements as well as the tax capital group. The thesis has a purely theoretical character, the focus has been placed on a thorough discussion of the regulations expressed directly in the Corporate Income Tax Act. In order to present the problems of the issue in question, the argument has been further enriched by the presentation of delegated legislation and the work undertaken by the Organization for Economic Co-operation and Development, which is the blueprint for statutory regulations. Special emphasis has also been put in the text on the presentation of numerous controversies emerging from the application of the rules covering the said issue. Attempts to find solutions to the emerging disputes have been made based on a rich judicature base as well as doctrinal commentaries.