The Face of a Book. A Writer’s Portrait as Contemporary Cover

Praca dotyczy umieszczania portretów pisarzy na frontach książek ich autorstwa. Szukając źródeł tego zjawiska, autorka bada proces projektowania okładki w Polsce w XXI wieku. Wskazuje na projekt graficzny jako istotną część książki - czynnik oddziałujący na odbiór tekstu. Obserwuje zmiany w estetyce książki, wynikające z mechanizmów funkcjonowania rynku wydawniczego, rozwoju technologii oraz dominacji kultury popularnej. W pracy znalazły się wypowiedzi praktykujących i uznanych grafików, którzy opowiadają o własnych projektach, a także diagnozują i komentują tendencje zauważalne na rynku. Na kilkunastu przykładach omówiono różne sposoby wykorzystania portretów na okładkach. Autorka zaczyna od kulturowego znaczenia obrazu twarzy w ogóle, by przejść do twarzy pisarza i zastanowić się nad jej znaczeniem dla czytelnika. Ponieważ dominującym sposobem przedstawiania jest portret fotograficzny, w drugim rozdziale zebrano głosy krytyków i teoretyków fotografii, starając się ustalić status tej dziedziny sztuki - jej cechy wyróżniające na tle innych sztuk plastycznych, jej rolę świadectwa, dokumentu, ale także narzędzia służącemu fałszowaniu rzeczywistości. Zwrócono uwagę na fakt uobecniania osoby za pomocą obrazu. W dalszej części autorka skupia się na odbiorcy - czytelniku książek, którego odbiór literatury kształtowany jest m.in. przez popularne media. Praca ma odpowiedzieć na pytanie, skąd bierze się potrzeba oglądania, poznawania artysty, i jakie miejsce zajmuje on we własnym dziele.

The work concerns the writers’ portraits on the book covers. Searching for sources of this phenomenon, the author observes the design process in Poland in the twenty-first century. She indicates the cover as an important part of a publication – a factor affecting the reception of the text - and shows changes in the aesthetics of books, under the mechanisms of the publishing market, the development of technology and the dominance of popular culture. The study includes opinions of designers who analise their own projects, as well as comment on the noticeable trends. Several examples of covers are discussed. As the photographic portraits dominate, the second chapter collectes voices of critics, trying to determine the status of this art - its distinctive features compared to other fine arts. Next, the author focuses on the customer - the reader, whose reception of literature is shaped by the popular media. The study tries to answer the question, who an artist is to a contemporary reader and why we all want to see the writers’ real faces.