Ryzyko uzależnienia od zakupów a obraz siebie i pośrednia autodestrukcyjność u kobiet.

Wstęp: Uzależnienie od zakupów jest odmianą uzależnienia od czynności, charakteryzującą się natrętną i wywołującą dyskomfort psychiczny potrzebą kupowania oraz spadkiem napięcia po dokonaniu zakupów. Szczególnie interesującym aspektem wydaje się być postrzeganie własnej osoby przez kobiety, ponieważ większość kupowanych przez nie produktów jest ściśle związanych z wizerunkiem. Ponadto istotna wydaje się być również skłonność do zachowań pośrednio autodestrukcyjnych, gdyż dokonywanie zakupów, które powszechnie uważane jest za naturalną i codzienną czynność, może przerodzić się w uzależnienie, prowadzące do wielu negatywnych skutków. Dotychczas przeprowadzone badania wskazują na samoocenę, jako istotny korelat zakupoholizmu. W niniejszym badaniu sprawdzono jak inne zmienne, obraz ciała i pośrednia autodestrukcja wiążą się z poziomem ryzyka uzależnienia od zakupów.Metoda: W badaniu wykorzystano następujące testy: Skalę Zachowań Zakupowych (SZZ) do określenia poziomu ryzyka uzależnienia od zakupów, Kwestionariusz Samooceny (SES) do określenia poziomu samooceny, Skalę Zaangażowania Wobec Ciała (BIS) służącą do ustalenia stosunku do własnego ciała oraz Skalę Chronicznej Autodestrukcyjności, której zadaniem było ustalenie czy osoby badane przejawiają zachowania o charakterze pośredniej autodestrukcji.Rezultaty: Wyniki badania pokazują, że istnieją istotne różnice w zakresie samooceny i pośredniej autodestruktywności pomiędzy badanymi grupami przejawiającymi różny stopień nasilenia ryzyka uzależnienia od zakupów. Osoby z grupy wysokiego ryzyka przejawiają niższą samoocenę niż osoby z grupy niskiego ryzyka. Ponadto wykazują większą skłonność do zachowań pośrednio autodestrukcyjnych niż osoby z o średnim i niskim poziomie ryzyka uzależnienia od zakupów. Nie udało się potwierdzić istotnego związku pomiędzy obrazem własnego ciała a ryzykiem uzależnienia od zakupów, jednak różnice w średnich wyników uzyskanych przez poszczególne grupy zachęcają do dalszych badań w tym zakresie.Wnioski: Osoby o wysokim ryzyku uzależnienia od zakupów charakteryzują się niższą samooceną i większą skłonnością do zachowań pośrednio autodestrukcyjnych. Wyniki niniejszego badania sugerują zatem, że zmienne te pełnią istotną rolę w rozwoju uzależnienia od zakupów. Analiza ta może przyczynić się do konstruowania zarówno programów profilaktycznych dla kobiet, u których poziom ryzyka uzależnienia od zakupów zaczyna być niepokojący, jak i terapeutycznych, dla kobiet dotkniętych tym problemem, w stopniu dezorganizującym ich życie.

Introduction: Shopping addiction is a type of compulsion to a given activity featuring obsessive and evoking mental discomfort need to buy and a drop of strain after the purchase is done. An especially interesting aspect seems to be the women’s self-perception, since most purchased products are closely associated with the image. Furthermore, inclination to indirect self-destructive behaviors seems to be also significant, because shopping, widely regarded as a natural and daily activity, can turn into addiction leading to many negative consequences. Studies that were conducted so far indicate self-esteem as a significant correlate of shopaholism. In this study, it was investigated, how other variables, body image and indirect self-destructiveness are correlated with the level of shopping addiction risk. Method: In this study, following tests were used: Purchase Behavior Scale (PBS) to define the level of shopping addiction risk, Self-Esteem Scale (SES) to establish the self-esteem level, Body Investment Scale (BIS) used for defining the person’s relation to his or her body, and Chronic Self-Destructiveness Scale used to determine if the examined persons show behaviors of indirect self-destructive character. Results: Research results show that there are significant differences in self-esteem and indirect self-destructiveness between the examined groups showing various severity degrees of shopping addiction risk. Persons from the high-risk group show a lower self-esteem than persons from the low-risk group. Moreover, they show a greater tendency to indirect self-destructive behaviors than persons with medium and low level of shopping addiction risk. A significant correlation between the person’s body image and shopping addiction risk could not be confirmed; however, differences in mean results obtained by individual groups encourage to further research in this field. Conclusions: Persons with a high level of shopping addiction risk feature a lower self-esteem and a greater tendency to indirect self-destructive behaviors. Thus, results of this study suggest that those variables play a significant part in shopping addiction development. That analysis can contribute to creation of both prevention programs for women in which the level of shopping addiction risk seems to become alarming, and therapeutic programs for women affected by that problem, to a degree disorganizing their life.